** * ေနာ္မန္ဒီ ဒီ-ေဒးနဲ႔ ကမ္းေျခမ်ား ** *

ေနာ္မန္ဒီ ဘရစ္တနီ ကမ္းေျခမ်ား

ေနာ္မန္ဒီ ဒီ-ေဒးနဲ႔ ကမ္းေျခမ်ား

ေနာ္မန္ဒီ ဒီ-ေဒးနဲ႔ ဘန္ကာေဟာင္းမ်ား                                                     (ဓါတ္ပံု မရငတ)

Jour J သို႔မဟုတ္ D-Day

ဒီ-ေဒး ေျခာက္ရက္ ေျခာက္လ

စစ္သမိုင္း ရက္ေတြထဲမွာ နာမည္ႀကီးတဲ့ ေန႔တေန႔။

သံုးလနီးပါးၾကာတဲ့ Bataille de Normandie ေနာ္မန္ဒီတိုက္ပြဲရဲ႕ အစ ပထမေန႔၊

ဟစ္တလာနဲ႔ နာဇီ ဂ်ာမန္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားရဲ႕ ေနာက္ဆံုးေန႔မ်ား၏ အစ ပထမေန႔၊

ႏွစ္ဘက္ လူေပါင္း ေလးသိန္းေက်ာ္ အသက္ဆံုးရံႈးခဲ့ရတဲ့ စစ္ပြဲႀကီးတပြဲရဲ႕ အစ ပထမေန႔၊

Deutsches Reich တတိယဂ်ာမန္ႏိုင္ငံေတာ္ (၁၉၃၃-၁၉၄၅) ၿပိဳကြဲျခင္းရဲ႕ အစ ပထမေန႔။

ဒုတိယကမာၻစစ္ ဒီ-ေဒး ရက္စြဲက ေျခာက္ရက္ ေျခာက္လ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္ပါ၊

ေမာင္ရင္ငေတတို႔ ဒီ-ေဒးကို ေရာက္ခဲ့တဲ့ရက္က တရက္ ခြန္ႏွလ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ပါ၊ ဒီ-ေဒးရဲ႕သမိုင္းက

ႏွစ္ေပါင္း ၇၁ ႏွစ္ ေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ၊ ဒီကေန႔ ဒီကာလမွာေတာ့ ကမာၻလွည့္တိုးရစ္ေတြ ေျခခ်င္းလိမ္ေနတဲ့

ေနရာတေနရာ အျဖစ္ လွပေသာ သာယာေသာ ေနာ္မန္ဒီကမ္းေျခ အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလာခဲ့ပါၿပီ။

ေနာ္မန္ဒီ ကမ္းရိုးတန္းတေလွ်ာက္မွာ ကမ္းေျခေတြက အမ်ားႀကီးပါ၊ ဒီ စာစုမွာေတာ့ ဒီ-ေဒး အမွတ္

တရမ်ားနဲ႔အတူ Atlantikwall ဘန္ကာေဟာင္းမ်ားရဲ႕ မွတ္တမ္းပံုရိပ္မ်ားကို အဓိကထား ေဖာ္ျပခ်င္ 
မိတာပါ၊ ေနာ္မန္ဒီတိုက္ပြဲ အေၾကာင္းကေတာ့ ရွည္လွ်ားေထြျပား လြန္းတာေၾကာင့္ ေမာင္ရင္ငေတ 
ဒီေနရာမွာ ေဖာ္ျပဖို႔ မတတ္ႏိုင္ပါဘူး၊ ေမာင္ရင္ငေတ့ ခရီးသြား ပံုရိပ္တခ်ိဳ႕ကိုသာ ေဖာ္ျပခ်င္တာပါ။

Pointe du Hoc                                                                         (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ေရာက္ျဖစ္ခဲ့ရျခင္းက ေနာ္ေဝးျပည္မွာေရာက္ရွိ အေျခခ်ေနထိုင္ေနတဲ့ ေမာင္ရင္ငေတ့မိတ္ေဆြႀကီး 
ေတာင္ငူသားကရင္ႀကီး သူ႔မိသားစုနဲ႔ ပါရီကို လာလည္သခိုက္မွာ ပါရီၿမိဳ႕ျပင္တေနရာရာကို ေန႔ခ်င္း 
ျပန္ျဖစ္ျဖစ္ သြားခ်င္ပါတယ္ ဆိုလာလို႔ ေမာင္ရင္ငေတ ဒါရိုက္တာလုပ္ စီစဥ္ညႊန္ၾကားၿပီး သြားျဖစ္ခဲ့ 
ရတဲ့ ခရီးတခုပါ၊ အမွန္တကယ္ကေတာ့ သူငွားတဲ့ကား သူကိုယ္တိုင္ ေမာင္းတာကို ေမာင္ရင္ငေတ 
ကပ္လိုက္ ကပ္စီးခဲ့တာပါ၊ ေက်းဇူးမ်ားမ်ားတင္ပါတယ္ ကိုကရင္ႀကီးရယ္၊ ေနာက္တေခါက္ေလာက္ 
ထပ္ၿပီး ဟိုနားဒီနား ခရီးအတိုအထြာေလးေတြကို ကပ္လိုက္ခြင့္ ရခ်င္ပါေသးတယ္။

ပါရီကေန မနက္ေစာေစာ ထြက္ၿပီး ညမိုးခ်ဳပ္မွာ ျပန္လာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေန႔ခ်င္းျပန္ ပါရီ-ေနာ္မန္ဒီ ခရီးစဥ္ 
တခုပါ၊ ေနာက္တႀကိမ္ ထပ္သြားဖို႔ စီစဥ္ေပမယ့္လည္း ခုထိ ထပ္မသြားျဖစ္ေသးပါဘူး၊ ဒီ ခရီးစဥ္မွာ

ေနာ္မန္ဒီကမ္းတက္တိုက္ပြဲ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ေနရာ ဆယ္ေနရာေက်ာ္ေလာက္ရွိတဲ့အထဲက

သံုးေနရာမွ်ေလာက္သာ ေရာက္ခဲ့တာမုိ႔ ေနာက္သံုးေလးေခါက္ေလာက္ သြားမွသာ ၿပီးျပည့္စံုႏိုင္မွာ 
ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္သြားခ်င္သူမ်ားရွိပါက ေမာင္ရင္ငေတဘက္ကေတာ့ အဆင့္သင့္

ေစာင့္ေမွ်ာ္ ႀကိဳဆိုေနပါတယ္လို႔ ေျပာပါရေစ ခင္ဗ်ာ၊ ဟို အေမရိကန္အေနာက္ေျမာက္ပိုင္း ကေနဒါ 
နယ္စပ္ ဝါရွင္တန္ျပည္နယ္ေရာက္ စစ္ျပန္စစ္မႈထမ္းေဟာင္း ကဗ်ာဆရာ ကိုကိုကိုလတ္ေက်ာ္ဟုန္း

ကိုလည္း ဒီေနရာကေန ထပ္မံ ဖိတ္ေခၚလိုက္ရေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ာ။

ေနာ္မန္ဒီ ဒီ-ေဒးနဲ႔ ကမ္းေျခမ်ား                                                               (ဓါတ္ပံု မရငတ)

အခု ဒီ ေနာ္မန္ဒီပံုရိပ္မ်ားက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က ေမာင္ရင္ငေတ မွတ္တမ္းတင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ပံုရိပ္မ်ားသာပါ၊ 
၂၀၀၄ ခုႏွစ္ေလာက္တုန္းက အဲဒီေဒသကို ေရာက္ခဲ့ဖူးေပမယ့္ မွတ္တမ္းပံုမရွိလို႔ ႏိႈင္းယွဥ္ေဖာ္ျပလို႔ 
မရႏိုင္တာကေတာ့ ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာပါ၊ အဲဒီတုန္းက ေနာ္မန္ဒီၿမိဳ႕ေတာ္ Caen ၿမိဳ႕သား ျပင္သစ္ႀကီး 
တေယာက္က ေနာ္မန္ဒီကမ္းေျခ အႀကိဳအၾကားကို တေနကုန္ ကားနဲ႔ပတ္ေမာင္းပို႔ခဲ့တာပါ၊ ေဒသခံ 
ဒီနယ္ေျမမွာ ေမြးဖြား ႀကီးျပင္း တသက္လံုး ေနထိုင္လာခဲ့တဲ့ သူဆိုေတာ့ အေတာ္မ်ားမ်ားကို သိနား 
လည္ပါတယ္၊ အခုေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတနဲ႔ အဆက္အစပ္မရွိခဲ့ေတာ့တာ ၾကာပါၿပီ၊ ေနာ္မန္ဒီနယ္ကို 
ဒီတေခါက္ ျပန္ေရာက္လာခဲ့ေတာ့ အဲဒီခ်ိန္က အဲဒီ ျပင္သစ္ႀကီး လိုက္ပို႔ခဲ့ဖူးတာကို ျပန္ျမင္ေယာင္မိ 
လာၿပီး ေက်းဇူးတင္ရွိပါေၾကာင္း မွတ္တမ္းေရးထိုး လိုက္ရပါတယ္။

ေမာင္ရင္ငေတတို႔ ပါရီအိမ္က စထြက္လာေတာ့ အေတာ္ေစာေစာပါ၊ သို႔ေသာ္လည္း ထံုးစံအတိုင္း 
ပါရီၿမိဳ႕ျပင္ အေဝးေျပး လမ္းမထက္ေရာက္ေတာ့ ကိုးနာရီခြဲ ဆယ္နာရီ ရွိပါၿပီ၊ သြားရမယ့္ ခရီးေၾကာ 
က အသြားအျပန္ ကီလိုမီတာ ေျခာက္ရာေက်ာ္ပါ၊ ဟိုဝင္ဒီပတ္နဲ႔ ဆိုရင္ ခြန္ႏွရာခန္႔မွ် ရွိမွာမို႔ ေမာင္း 
ခ်ိန္ကကို ရွစ္နာရီမွ် ၾကာႏိုင္တာမို႔ ခပ္သြက္သြက္ေလးသြားၾကရေအာင္ ေလာေဆာ္ရပါတယ္။

ပါရီၿမိဳ႕ျပင္ထြက္ေတာ့ ျပင္သစ္ အေနာက္ေျမာက္ပိုင္းသြားတဲ့ အေဝးေျပး ဟိုင္းေဝးလမ္းမ ေအ ၁၃၊ 
Autoroute A13 အျမန္လမ္းမက Calvados ခရိုင္ၿမိဳ႕ေတာ္နဲ႔ ေနာ္မန္ဒီျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ Caen သို႔ 
ေရာက္ပါတယ္၊ Caen ၿမိဳ႕ပတ္လမ္းကို ေက်ာ္လာေတာ့ ေနာ္မန္ဒီ ဒီ-ေဒးကမ္းေျခမ်ားရွိရာသို႔ ေတာ 
လမ္း ေက်းလက္လမ္းမ်ားကေန သြားရပါတယ္၊ A13 အျမန္လမ္းအျဖစ္ တိုးခ်ဲ႕ဖို႔ စီမံကိန္း ရွိေနတာ 
ၾကာၿပီ ဆိုေပမယ့္ အခုထိ မေဖာက္ရေသးေတာ့ Nationale (N13) လမ္းအျဖစ္သာ ရွိပါေသးတယ္၊

ဒီေနရာမွာ ျပင္သစ္လို Route Nationale ကို ဗမာစာနဲ႔ ေမာင္ရင္ငေတ မဖလွယ္တတ္လို႔ မဖလွယ္ 
ေတာ့ပါဘူး၊ အမ်ိဳးသားလမ္းတို႔ ႏိုင္ငံေတာ္လမ္းလို႔ ဆိုျပန္ရင္လည္း ဟာသရသေျမာက္မွာ အမွန္ပါ၊

ေနရွင္နယ္လမ္းဆိုတာ အျမန္လမ္းမႀကီးမ်ားထက္နိမ့္ၿပီး ေဒသႏၱရလမ္း ခရိုင္လမ္း ေက်းလက္လမ္း 
မ်ားထက္ လမ္းအရည္အေသြး ေကာင္းတဲ့ ျမင့္တဲ့ က်ယ္တဲ့ လမ္းအဆင့္လို႔သာ မွတ္ရပါတယ္။

Formigny La Bataille                                                                        (ဓါတ္ပံု မရငတ)

Caen ၿမိဳ႕ကိုေက်ာ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ Route Nationale (N13) ကေန ေမာင္းလာခဲ့ၾကတာ သိပ္မၾကာခင္

မွာေတာ့ D613 နဲ႔ D517 လမ္းဆံုနား ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္၊ စစ္ရိပ္စစ္ေငြ႔မ်ား လႊမ္းမိုးခ့ဲရာ အရပ္သို႔

ေရာက္ရွိ လာခဲ့တာပါ၊ စစ္လက္က်န္ပစၥည္းေတြ စစ္အထိမ္းအမွတ္ေတြ စစ္မွတ္တမ္းရုပ္တုေတြ ဟို 
ေနရာတခု ဒီေနရာတခု ေတြ႔ျမင္လာရပါတယ္။

လမ္းဆံုေရာက္ေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ ကားခဏရပ္ အေညာင္းအညာေျဖၾက မွတ္တမ္းပံု ရိုက္ၾက 
ပါတယ္၊ ရြာအမည္ကို ရွာၾကည့္လိုက္ေတာ့ Formigny La Bataille (FormignyThe Battle) ပါတဲ့၊

မူလရြာအမည္က ေဖာ္မီညီ ျဖစ္မွာပါ၊ စစ္ပြဲအမွတ္တရေတြနဲ႔လူသိမ်ားလာ လူသူအေရာက္အေပါက္ 
မ်ားလာေတာ့ စစ္ေျမျပင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အိမ္စုေလးေတြေပါင္းၿပီး ရြာစုအမည္ကိုလည္း ေဖာ္မီညီရြာတိုက္ပြဲ 
အမည္ေပးၾကရာက ဒီကေန႔မွာ Formigny La Bataille ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။

La Bataille de Formigny du 15 Avril 1450                                            (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ရြာအမည္ကိုက ေဖာ္မီညီ တိုက္ပြဲရြာ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ သမိုင္းကလည္း ရွိခဲ့တာကိုး၊ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္ ေနာ္မန္ဒီ 
တိုက္ပြဲ မတိုင္ခင္ ႏွစ္ေပါင္း ငါးရာေလာက္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျပင္သစ္-အဂၤလိပ္စစ္ပြဲ Guerre de Cent 
Ans အႏွစ္တရာ စစ္ပြဲ (၁၃၃၇-၁၄၅၃) (တကယ္ေတာ့ ၁၁၆ ႏွစ္ စစ္ပြဲ) အတြင္းမွာ La Bataille de 
Formigny ဆိုၿပီး နာမည္ႀကီးခဲ့တဲ့ စစ္ေျမျပင္ေဟာင္း တည္ရာေျမပါ၊ အဂၤလန္ ဘရစ္တနီ ေနာ္မန္ဒီ 
ျပင္သစ္တို႔ရဲ႕ စစ္သမိုင္းေတြမွာ ဒီလမ္းေၾကာက အဓိက ထင္ပါရဲ႕၊ ေနာ္မန္ဒီတိုက္ပြဲမ်ားရဲ႕ အလယ္ 
ဗဟို အိုမဟာ ကမ္းေျခသို႔ ငါးကီလိုမီတာေလာက္သာ ေဝးပါေတာ့တယ္။

လမ္းဆံုကေန D517 (Avenue de la Libération) အတိုင္း ေမာင္းဝင္လာခဲ့ေတာ့ စိုက္ပ်ိဳးခင္းေတြ 
အၾကား Saint-Laurent-sur-Mer အိမ္စုေလးေတြကို ျဖတ္သန္း၊ သိပ္မၾကာလိုက္ပါဘူး၊ Mer de la 
Manche ရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ Omaha Beach အိုမဟာကမ္းေျခသို႔ ေရာက္ရွိလာပါၿပီ။

Operation Overlord                                                                          (Photo Google)

ေနာ္မန္ဒီ ဒီ-ေဒးနဲ႔ ကမ္းေျခမ်ား ဆိုတာမွာ အိုမဟာအပါအဝင္ စုစုေပါင္းကမ္းေျခငါးခု ပါဝင္ပါတယ္၊

၁။ Utah Beach ၂။ Omaha Beach ၃။ Gold Beach ၄။ Juno Beach ၅။ Sword Beach ေတြပါ၊ 

တကယ္ေတာ့ ဒီအမည္ေတြက ဒီ-ေဒးတိုက္ပြဲ ေအာင္ပြဲနဲ႔အတူ တည္ရွိခဲ့ လူသိမ်ားလာခဲ့တဲ့ အမည္ 

ေတြသာပါ၊ မူရင္းအမည္မ်ား မဟုတ္ၾကပါဘူး၊ Operation Overlord ေခၚ ဒီ-ေဒးတိုက္ပြဲရဲ႕လွ်ိဳ႕ဝွက္ 

အမည္ေတြပါ၊ အေမရိကန္ အဂၤလန္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ စိတ္ကူးထဲက အမည္ေတြပါ။

အဲဒီ အေမရိကန္တို႔ရဲ႕ စိတ္ကူး တိုက္ပြဲ စီမံကိန္းထဲက အမည္ေတြက ဒီကေန႔ ျပင္သစ္ျပည္တြင္းမွာ

ျပင္သစ္အမည္ စစ္စစ္ေတြၾကား ေမြးစားအမည္ေတြထဲက ထူးျခားတဲ့ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ ရွားပါး

အမည္ေတြအျဖစ္ သမိုင္းဝင္လာခဲ့ပါၿပီ၊ ဒီအမည္ ငါးခုထဲက အခုတေခါက္ ေမာင္ရင္ငေတ ေရာက္ခဲ့ 

တဲ့ အိုမဟာကေတာ့ ပိုထင္ရွား ပိုလူသိမ်ားသလို ဒီ-ေဒးေန႔ရဲ႕ တပ္အင္အား အမ်ားဆံုး စစ္ဆင္ေရး 

အႀကီးက်ယ္ဆံုး အသံုးျပဳခဲ့ရာ အခ်က္အခ်ာ ေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္တမ္း ဒီ-ေဒးသမိုင္း လိုက္ဖတ္ၾကည့္ေတာ့ (ေမာင္ရင္ငေတ့ထံုးစံ အေပၚယံေလာက္ကိုေပါ့) 

ျပင္သစ္ျပည္ႀကီးကို သိမ္းပိုက္ထားတဲ့ ဟစ္တလာ-ရြန္းမဲလ္တို႔ရဲ႕ နာဇီ စစ္အင္အားက ဘာမွ မေျပာ 

ပေလာက္ပါဘူး၊ အခ်က္အခ်ာ ဆိုတဲ့ အိုမဟာ စစ္ေရျပင္ စစ္ေျမျပင္မွာ အေမရိကန္ မဟာမိတ္တပ္ 

ေတြရဲ႕ အင္အားထက္ ဆယ္ပံုတပံုမွ်သာရွိမယ္ ထင္ပါတယ္၊ အီဂ်စ္ အာဖရိကေျမာက္ပိုင္း အီတလီ 

ရုရွား စစ္ေျမျပင္ေတြမွာ နာဇီတပ္ေတြက အရံႈးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္ပါ၊ ဒါေၾကာင့္ ေနာ္မန္ဒီ တိုက္ပြဲမွာ 

နာဇီေတြရဲ႕ စစ္အင္အား ျဖည့္တင္းမႈက သာမန္မွ်သာ ရွိေနခ်ိန္ပါ၊ ေနာ္မန္ဒီ ကမ္းေျခကေန ဒီလိုမ်ိဳး 

မဟာမိတ္တပ္ေတြ စစ္အင္အားမ်ားျပားစြာ အသံုးျပဳ ထိုးစစ္ဆင္လာလိမ့္မယ္လို႔လည္း ဟစ္တလာ 

တို႔ ရြန္းမဲလ္တို႔ တြက္ဆမထားခဲ့တာဟာလည္း မဟာအမွားတခု ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

Pointe du Hoc D Day Monument                                                       (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ေနာ္မန္ဒီတိုက္ပြဲအေၾကာင္း လိုက္လံရွာေဖြ ဖတ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဘာသာစံုနဲ႔ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္၊

ေမာင္ရင္ငေတကေတာ့ ခရီးမွတ္တမ္း ပံုရိပ္မ်ား အတြက္ အေပၚယံရွပ္ၿပီး ဖတ္ရံု မွတ္ရံုေလးသာပါ၊

ၾကားဖူးနားဝ ရွိတာေလးေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္မွတ္တမ္းတင္ရံု ေရးမိတာေတြပါ၊ အက်ယ္ မဟုတ္ရပါဘူး၊ 

ပါဝင္ျဖတ္သန္းခဲ့သူေတြရဲ႕ ေလာဘ ေဒါသ ေသာက အေမာေတြကို မွ်ေဝခံစားရံုမွ်သာပါ။

တကယ္ကေတာ့ ဒီ ဒီ-ေဒးတိုက္ပြဲမွာ ဥၤီးစီးဦးေဆာင္တိုက္ခဲ့သူ စစ္သူႀကီး Dwight D. Eisenhower

အိုင္ဆင္ေဟာင္ဝါ (၁၈၉၀-၁၉၆၉)၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ထူးထူးျခားျခား ေလးႀကိမ္ သမၼတ

ျဖစ္ခဲ့ဖူးသူ Franklin Delano Roosevelt ရူးဇဗဲ့ (၁၈၈၂-၁၉၄၅) တို႔ကလည္း ဥေရာပသားေတြသာ 

ပါ၊ အိုင္ဆင္ေဟာင္ဝါက ဂ်ာမန္ႏြယ္ဖြားျဖစ္ၿပီး ရူးဇဗဲ့မ်ိဳးႏြယ္ကေတာ့ ေဟာ္လန္ႏြယ္ဖြားပါ၊ အဂၤလိပ္ 

တပ္ကို ဦးစီးခဲ့သူကေတာ့ Bernard Montgomery ေမာင္ဂိုမာရီ (၁၈၈၇-၁၉၇၆) ပါ။

အဲဒီလို နာမည္ေက်ာ္ အေမရိကန္ အဂၤလန္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြေလာက္ေတာ့ မထင္ရွားခဲ့ေပမယ့္ 

ဒီ-ေဒး သမိုင္း မွတ္တမ္းဝင္ခဲ့သူ လူသိ သိပ္မမ်ားလွတဲ့ သာမန္စစ္သားေလးေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္၊

အဲလိုထဲက တေယာက္ကေတာ့ Yang Kyuoungjong အမည္ရ ေျမာက္ကိုရီးယား စစ္သားေလးပါ။

ဒီ ဒီ-ေဒး တိုက္ပြဲေန႔မွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ကိုရီးယား လူမ်ိဳး Yang Kyuoungjong (၁၉၂၀-၁၉၉၂) ရဲ႕ ဘဝ 

သမိုင္းေၾကာင္းကလည္း စိတ္ဝင္စားစရာပါ၊ လူေပါင္းမ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ဒီ စစ္ေျမျပင္မွာ ေသကံ 

မၾကံဳခဲ့ရတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယား Sinŭiju ၿမိဳ႕သားဟာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္သားမွာ ဂ်ပန္ ဘုရင့္တပ္ေတာ္

တပ္သားတဦးအျဖစ္ ေခၚေဆာင္ျခင္းခံခဲ့ရၿပီး မြန္ဂိုလီယားစစ္ေျမျပင္မွာ ဆိုဗီယက္တပ္ေတြနဲ႔ တိုက္ 

ပြဲဝင္ခဲ့ရပါတယ္၊ အဲဒီမွာ ေျမာက္ကိုရီးယန္းေလး “ရန္”  စစ္သံု႔ပန္း ပထမအႀကိမ္ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။

Atlantikwall အတၱလန္တစ္ တံတိုင္းက ဘန္ကာေဟာင္း                               (ဓါတ္ပံု မရငတ)

စစ္သားဘဝ မေရာက္ခင္က ဘာမသိညာမသိ ေျမာက္ကိုရီးယန္းေတာသားေလး Yang “ရန္”ဟာ

တရုတ္ျပည္နယ္စပ္အနီးက သာမန္ေတာသူေတာသား တဦးသာပါ၊ နိပြန္ဘုရင္ရဲ႕ ေစာင္မၾကည့္ရႈခံ

ရၿပီးေနာက္ စစ္သံု႔ပန္းအျဖစ္ ဘဝေျပာင္းခဲ့ရျခင္းပါ။

ဒီလိုနဲ႔ Yang Kyuoungjong ဟာ ႕  ႕႕ ႕  ႕႕ ႕႕႕ ႕႕ ႕ ႕ ႕႕႕ ႕႕႕႕႕ ႕႕႕႕႕႕ ႕႕႕

သူဟာ စစ္သု႔ံပန္းဘဝနဲ႔ စစ္သားလိုအပ္ေနတဲ့ ဆိုဗီယက္တပ္နီေတာ္မွာ တပ္သားတဦး ျဖစ္လာျပန္ 

ပါတယ္၊ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္ ဟစ္တလာ့ ဂ်ာမန္ Wehrmacht တပ္ေတြနဲ႔ ဆိုဗီယက္တပ္နီေတြ တိုက္ပြဲျဖစ္

ပြားတဲ့ ယူကရိန္း စစ္ေျမျပင္မွာ တပ္နီေတာ္ယူနီေဖာင္းဝတ္ ေျမာက္ကိုရီးယန္းေလး ဒုတိယအႀကိမ္ 

အဖမ္းခံရျပန္ပါတယ္၊ သိပ္မၾကာပါဘူး ဥေရာပေတာင္ပိုင္းမွာ စစ္ရႈံးေနၿပီး တပ္သားအင္အား ေလ်ာ့ 

နည္းလာေနတဲ့ နာဇီတပ္အတြက္ အင္အားျဖည့္တင္းရာမွာ “ရန္” ပါဝင္ခဲ့ရ ျပန္ပါတယ္။

သ႔ံုပန္းဇာတာပါလာတဲ့ “ရန္”ဟာ ဒါနဲ႔ၿပီးၿပီလားဆိုေတာ့ မၿပီးေသးပါဘူး၊ ေအာင္ပြဲေတြနဲ႔ ကင္းကြာ 

လာေနတဲ့ နာဇီတပ္ေတာ္နဲ႔အတူ ေရွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာ ေနာ္မန္ဒီသို႔ ခ်ီတက္ခဲ့ရ ျပန္ပါတယ္၊ ဒီတခါ 

မွာေတာ့ ေအာင္ပြဲခံ တပ္ေတာ္သား ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ သူ ယူဆေကာင္း ယူဆခဲ့မယ္ ထင္ပါရဲ႕။

Atlantikwall အတၱလန္တစ္ တံတိုင္းက ဘန္ကာေဟာင္း                               (ဓါတ္ပံု မရငတ)

သို႔ေသာ္ ေအာင္ပြဲရ တပ္ေတာ္သား တေယာက္ျဖစ္ဖို႔ ဒီ ေျမာက္ကိုရီးယန္းေလးမွာ ကံပါလာခဲ့ဟန္ 
မတူပါဘူး၊ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္ ဂၽြန္လ ေျခာက္ရက္ေန႔ မနက္လင္းအားႀကီး မိုးဖြဲဖြဲ ေလသည္းသည္းေအာက္
မွာ “ရန္”တေယာက္ ေနာ္မန္ဒီ ကမ္းေျခအလွကို တဒုန္းဒုန္းတဒိုင္းဒိုင္း အသံေတြၾကား ျမင္ေတြ႔ခြင့္
ရခဲ့ေလမလား ဆိုတာကိုေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတ စိတ္ဝင္စားမိရပါတယ္၊ ေသခ်ာတာ တခုကေတာ့ ဗံုး
သံ ေလသံ မိုးသံေတြၾကား ေအာ္ဟစ္ညည္းတြားသံေတြၾကား အလွပ်က္ခဲ့ရတဲ့ ေနာ္မန္ဒီ ကမ္းကို
ေတာ့ ဒီ သံုးထပ္ကြမ္း စစ္သံု႔ပန္းျဖစ္လာမယ့္ ေျမာက္ကိုရီးယန္းေလး ျမင္ေတြ႔ခြင့္ ရခဲ့မွာပါ။

ေနာ္မန္ဒီကမ္းေျခကို ျမင္ခြင့္ရရံုေလးသာ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ Yang “ရန္” ဟာ ႕႕႕ ႕႕႕ ႕႕႕႕႕ ႕႕

အဲဒီလိုနဲ႔ နိပြန္ဘုရင့္တပ္ေတာ္သားေဟာင္း (သို႔) တပ္နီေတာ္သားေဟာင္း (သို႔) နာဇီတပ္သားသစ္ 

ေလး “ရန္”ဟာ ေနာ္မန္ဒီကမ္းတက္တိုက္ပြဲမွာ နာဇီယူနီေဖာင္းဝတ္တေယာက္ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး Utah 

Beach နဲ႔ Omaha Beach ၾကား နာဇီတို႔ရဲ႕ ခံကတုတ္က်င္း တခုမွာ တာဝန္က်ရင္း မေသမေပ်ာက္ 

အဖမ္းခံခဲ့ရျပန္တာပါ၊ ကမာၻ႔စစ္ဘုရင္ေတြ စစ္ကစားတဲ့ၾကား မဆီမဆိုင္နဲ႔ သက္ရွိနယ္ရုပ္ေလးတရုပ္ 

အျဖစ္ သူဟာ ပါဝင္ခဲ့ရတယ္ဆိုလည္း မမွားပါဘူး၊ သို႔ေသာ္ သူကမွ ေတာ္ေသးတယ္ ဆိုရပါမယ္။

ဘာလို႔ဆို လူတေယာက္ရဲ႕ ကံၾကမၼာဟာ ဆန္းက်ယ္လွပါတယ္၊ လူေတြေသာက္ေသာက္လဲ ေသခဲ့

ရတဲ့ စစ္ေျမျပင္ႀကီးမွာ သက္ မေပ်ာက္ခဲ့ပါဘဲ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ စစ္သံု႔ပန္းသာ ျဖစ္ခဲ့ရျခင္းပါ၊

သူ႔ကဲ့သို႔ ထူးထူးျခားျခားဇာတ္လမ္းမျဖစ္ခဲ့ပါဘဲ ေယာင္ေယာင္ကန္းကန္းနဲ႔ ေနာ္မန္ဒီေျမကို ဒီကေန႔ 

ေရာက္ ဒီကေန႔ အသက္ေပ်ာက္ခဲ့ရ သူေတြ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့မွာ ေသခ်ာလွပါတယ္။

Musée Mémorial d'Omaha Beach                                                      (ဓါတ္ပံု မရငတ)

အဲဒီလိုနဲ႔ ေနာ္မန္ဒီစစ္အက်ဥ္းသား ေျမာက္ကိုရီယန္းေလးဟာ ယူႏိုက္တက္ကင္းဒမ္း ယူႏိုက္တက္

စတိတ္ စစ္သံု႔ပန္းစခန္းေတြမွာ ေနထိုင္ခဲ့ရၿပီးေနာက္ စစ္ႀကီးေတြၿပီးလို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းခ်ိန္မွာေတာ့ လြတ္

ေျမာက္လာခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ေျမမွာ ဆက္လက္၍အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့တာ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ေသဆံုးသည္

ထိပါ၊ နာမည္ႀကီး နိပြန္ဂ်ပန္ ဆိုဗီယက္ရုရွား နာဇီဂ်ာမဏီတိုရဲ႕ တပ္ေတာ္သား ျဖစ္ခဲ့ဖူးသူ“ရန္”ရဲ႕

(သို႔မဟုတ္) Yang Gyeong-Jong ရဲ႕စစ္သမိုင္းက ထူးျခားတာမို႔ ထံုးစံအတိုင္း ရုပ္ရွင္သမားေတြရဲ႕ 
စိတ္ဝင္စားျခင္းခံရၿပီး ရုပ္ရွင္ဇာတ္လမ္း ရွိပါတယ္တဲ့၊ ရွာေဖြသာ ၾကည့္ၾကည့္ၾကပါရန္။

ေလာက ဇာတ္ဆရာ အလိုက် ကမာၻ႔စစ္ေျမျပင္ေတြမွာ ကျပခဲ့ရတဲ့ အဲဒီ ေျမာက္ကိုရီယန္းေလးဟာ

သူတာဝန္ယူခဲ့ရတာဘာေတြလဲ၊ ေသနတ္ဘယ္ႏွခ်က္မ်ား ပစ္ေဖာက္ခြင့္ ရခဲ့ပါသလဲ၊ အထုတ္အပိုး 
ေလးသယ္ရံု စစ္ရိကၡာ စစ္လက္နက္ထမ္းရံုေလးသာ လုပ္ခဲ့ရတာလား၊ စစ္သံု႔ပန္းကေန စစ္ေပၚတာ 
အျဖစ္ ဘဝေျပာင္းခဲ့ရတာမ်ိဳးလား၊ အဘယ္သို႔ေသာ စစ္သမိုင္းတင္ ဆရာ့ ဆရာႀကီးေတြ မွတ္တမ္း 
တင္ထားခဲ့တာေလးေတြ ရွိမ်ားရွိခဲ့တယ္ ဆိုပါရင္ ေမာင္ရင္ငေတ ဖတ္ခ်င္မိရေၾကာင္း ခင္ဗ်ာ။

Atlantikwall အတၱလန္တစ္ တံတိုင္းက ဘန္ကာေဟာင္း                               (ဓါတ္ပံု မရငတ)

အဲဒီလို Yang Gyeong-Jong လို စစ္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကတဲ့ တျခားေသာ အာရွတိုက္သားေတြလည္း ရွိမွာပါ၊

ဒီစစ္ေျမျပင္မွာ အဂၤလိပ္စစ္တပ္နဲ႔အတူ လက္တြဲ တိုက္ခဲ့ၾကတဲ့ ေရႊျပည္ေတာ္က ခ်င္း ကခ်င္ ကရင္

ေတြလည္း ရွိတယ္ဆိုပါတယ္၊ ေနာ္မန္ဒီ စစ္သခ်ိဳင္းမွာ သူတို႔အမည္ ေက်ာက္ျပားေတြ ေရးထိုးထား

တာရွိတယ္လို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္၊ ေမာင္ရင္ငေတ ၾကံဳရင္ေတာ့ ေလ့လာဖို႔ ရည္ရြယ္ထားပါတယ္၊ 

ခုေတာ့ မၾကံဳႀကိဳက္ေသးလို႔ ေနာင္အခါမ်ားမွေပ့ါ။

အမွန္ကေတာ့ စစ္ပြဲေတြအေၾကာင္းစစ္တိုက္တာေတြအေၾကာင္း စစ္ႏိုင္သူမ်ားရဲ႕အေၾကာင္းေတြကို 

ေမာင္ရင္ငေတရဲ႕ ခရီးမွတ္တမ္း ပံုရိပ္မ်ားမွာ ထည့္သြင္းမေရးခ်င္ပါဘူး၊ ခရီးသြားျခင္း အႏုပညာကို 

သီးသန္႔ေလး ခံစားရင္း ႏုပ်ိဳစဥ္အခ်ိန္က သြားခဲ့ဖူးတာေတြ ပတ္သက္ခဲ့ဖူးသူေတြအေၾကာင္းကို ျပန္ 

လည္ လြမ္းဆြတ္ရတာေတြကိုသာ အမွတ္တရအျဖစ္ ေရးခ်င္မိတာပါ၊ သို႔ေပမယ့္ ေနာ္မန္ဒီ ဆိုလာ 

ေတာ့လည္း စစ္အေၾကာင္း မပါရင္ မၿပီးေပဘူး မဟုတ္လား၊ နိပြန္ ဆိုဗီယက္ နာဇီ၊ တပ္ယူနီေဖာင္း 

သံုးခု ဖိအားေပးခံရလို႔ တရားဝင္ေျပာင္းလဲ ဝတ္ဆင္ခဲ့ရသလို ဆိုဗီယက္ နာဇီ မဟာမိတ္ တပ္သံုးခု 

ရဲ႕ ဖမ္းစီးျခင္း သံုးႀကိမ္ခံခဲ့ရလို႔ စစ္သံု႔ပန္းသံုးႀကိမ္သံုးခါ ျဖစ္ခဲ့ဖူးသူ သာမန္လူသားေလးတေယာက္  

အေၾကာင္းကိုေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတ ေရးခ်င္စိတ္မ်ားမ်ားရွိတာနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္မိတာပါ ခင္ဗ်ား။

Pointe du Hoc                                                                         (ဓါတ္ပံု မရငတ)

အဲဒီေတာ့ စစ္အေၾကာင္းေတြ ထည့္ၿပီးေရးသင့္သေလာက္ေတာ့ ထည့္ေရးၿပီးၿပီမို႔ ေမာင္ရင္ငေတရဲ႕ 

ခရီးသြားျခင္း အႏုပညာကို ျပန္ဆက္ေရးပါမယ္၊ ပါရီကေန Omaha Beach အိုမဟာကမ္းေျခဆီသို႔

ကီလိုမီတာ ၂၈၀ ေက်ာ္ ေဝးပါတယ္၊ အိုမဟာကေနအေနာက္ဘက္သို႔ D517 လမ္းအတိုင္းသြားရင္

Pointe Du Hoc သို႔ ဆယ္ကီလိုမီတာ ေဝးပါတယ္၊ အိုမဟာမွာ ရွိတဲ့ Musée Mémorial d'Omaha 

Beach ျပတိုက္ကို ဝင္ၾကည့္မယ္ အိုမဟာရဲ႕ကမ္းေျခတေလ်ာက္ လမ္းေလွ်ာက္ မွတ္တမ္းတင္မယ္

ဆိုရင္ေတာ့ အနည္းဆံုး တနာရီ တနာရီခြဲ အခ်ိန္ေပးရမွာျဖစ္ၿပီး Pointe Du Hoc အငူသို႔ဆက္သြား

အဲဒီမွာရွိတဲ့ အတၱလန္တစ္ ဘန္ကာေဟာင္းေတြ ကတုတ္က်င္းေဟာင္းေတြ ၾကား တနာရီေလာက္ 

လမ္းပတ္ေလွ်ာက္ၿပီး တေနရာရာမွာထိုင္ ေန႔လည္စာဝင္စား ပါရီကို ေနခ်င္းျပန္ အေရာက္သြားရဦး 

မွာဆိုေတာ့ ဒီေနရာ ႏွစ္ခုနဲ႔ တရက္ အခ်ိန္ကုန္မွာပါ၊ အလြန္ဆံုး လမ္းမွာ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာ တေန 

ရာေလာက္သာ ဝင္နားရင္း လည္ႏိုင္မွာပါ၊ ဒါေတာင္မွ မနက္ ကိုးနာရီထြက္ ညကိုးနာရီခြဲ ဆယ္နာရီ

ေလာက္ ေႏြရာသီမ်ိဳးဆိုရင္ေပ့ါ လင္းလင္းခ်င္းခ်င္း ပါရီကိုျပန္ ညအိပ္ႏိုင္မွာပါ။

တညအိပ္ၿပီး ေနာက္တရက္ အခ်ိန္ ေပးႏိုင္ခဲ့ရင္ေတာ့ Pointe Du Hoc ကေန ကီလိုမီတာ ငါးဆယ္ 

ေလာက္ေဝးတဲ့ Utah Beach ကိုဆက္သြား ညအိပ္၊ ေနာက္တေန႔ မနက္ေစာေစာထ ရာသီဥတုက 

ေကာင္းရင္ ေနာ္မန္ဒီေလႏုေအးေအးကိုခံစား ကမ္းေျခေသာင္ျပင္မွာ လမ္းေလွ်ာက္ေပ့ါ၊ ဒီေနရာမွာ 

လည္း ကတုတ္က်င္းနဲ႔ ဘန္ကာေတြ စစ္က်န္ပစၥည္းေတြ ျပထားတဲ့ ျပတိုက္ေတြ ရွိပါတယ္၊ စစ္ကို 

သမိုင္းကို စိတ္ဝင္စားသူေတြအတြက္ တန္ဖိုးရွိပါတယ္၊ သုိ႔ေသာ္ဒီကမ္းေျခႏွစ္ခုက အေမရိကန္ေတြ

ေအာင္ပြဲခံရာျဖစ္လို႔ အေမရိကန္အလံ တလူလူနဲ႔ အေမရိကန္ ေတာ္ေၾကာင္းတတ္ေၾကာင္းေတြသာ

မ်ားျပားတာမို႔ အေမရိကန္ မႏွစ္သက္သူမ်ားအတြက္ တေနရာေလာက္ဆို လံုေလာက္ပါၿပီ။

Sainte-Mère-Église (Paratrooper John Steele)                                     (ဓါတ္ပံု မရငတ)

Utah Beach က ၁၅ ကီလိုမီတာ အေဝးမွာ Sainte-Mère-Église ဘုရားေက်ာင္းတည္ရာ ၿမိဳ႕ေလး 

ရွိပါတယ္၊ ဒီ ၿမိဳ႕ေလးက နာဇီဂ်ာမန္ေတြ လက္ေအာက္ကေန ပထမဦး ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္ခဲ့တဲ့ 

ၿမိဳ႕အျဖစ္ စာရင္းဝင္တဲ့ ၿမိဳ႕ပါ၊ ဒီ ဘုရားေက်ာင္းနဲ႔ ဒီၿမိဳ႕ေလးကို ပိုလူသိမ်ားေစခဲ့တာက အေမရိကန္ 

Qလထီးတပ္သား John Steele (၁၉၁၂-၁၉၆၉) ေၾကာင့္ပါ၊ သူတို႔အဖြဲ႔သားေတြ ဂၽြန္ ငါးရက္ေန႔ည 

သန္းေခါင္ေက်ာ္မွာ ေျခာက္ရက္ေန႔ မနက္ခင္း တနာရီခန္႔မွာ ေလထီးနဲ႔ ဒီၿမိဳ႕ေလးရွိရာကို ခုန္ဆင္း 

လာခဲ့ၾကတာပါ၊ ၿမိဳ႕ေလးဝန္းက်င္က စိုက္ခင္းလြင္ျပင္က်ယ္ႀကီးပါ၊ သစ္ပင္ႀကီးႀကီးမားမား မရွိသလို

အေဆာက္အဦးေတြလည္း ျမင့္ျမင့္မားမား မရွိပါဘူး။

သူမ်ားတကာေတြ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ ေျမျပင္ေပၚေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ ကံဆိုးသူလား ကံေကာင္းသူလား 

ေျပာရမယ့္ ဂၽြန္ စတီးလ္ တေယာက္ကေတာ့ Sainte-Mère-Église ဘုရားေက်ာင္းထိပ္ တြဲေလာင္း 

ခ်ိတ္ေနခဲ့ရတာ ႏွစ္နာရီမွ်ပါ၊ နာဇီတို႔ရဲ႕ ဖမ္းဆီးးျခင္းကိုလည္း ခံခဲ့ရပါတယ္၊ သို႔ေသာ္လည္း ၿမိဳ႕ကို 

ေန႔ခ်င္း သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ သူရဲ႕ တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြေၾကာင့္ ေသကံမေရာက္ခဲ့ပါဘူး၊ အဲဒီေတာ့ သူလည္း

ေနာ္မန္ဒီ တိုက္ပြဲရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ ေလထီးသမားတဦးအျဖစ္ လူသိမ်ားထင္ရွား သမိုင္းမွတ္တမ္းဝင္ 

သူတဦးျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ဘာတံဆိပ္ညာတံဆိပ္ေတြ ရခဲ့ပါေတာ့တယ္၊ ဟို ေျမာက္ကိုရီးယန္း စစ္သံု႔ပန္း

သံုးထပ္ကြမ္းေလးကေတာ့ ေထာင္နန္းစံၿပီး အေမရိကားမွာ မထင္မရွား ဆက္ေနခြင့္ရရံုေလးသာပါ၊ 

ကြာလြန္းလွပါတယ္၊ အဲ ဘယ္သူက သူရဲေကာင္းလဲ ေမာင္ရင္ငေတ မေျပာဝံ့ေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ာ။

Musée Mémorial                                                                              (ဓါတ္ပံု မရငတ)

စစ္လက္က်န္ပစၥည္းေတြ စုေဆာင္းျပသထားတဲ့ ျပတိုက္ေလးတခု အခ်ိန္ရလို႔ ဝင္ၾကည့္ၾကပါတယ္၊ 

အဲဒီ စစ္ျမဴဇီယမ္ေလးထဲ ဝင္ၾကည့္ေတာ့ သူတို႔ေတြ ဒီ-ေဒးတိုက္ပြဲမ်ားမွာ သံုးခဲ့တဲ့ အသံုးအေဆာင္ 

စစ္လက္နက္ ပစၥည္းေတြ မွတ္တမ္းပံုေတြ စာေတြကို ျပသထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္၊ အလံတခုကို

ေတြ႔ျမင္ရေတာ့ အဲဒီအလံရဲ႕ အေရာင္ဒီဇိုင္းက ဆြဲေဆာင္အားေကာင္းလွေလေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတ 

မွတ္တမ္း ပံုရိပ္အျဖစ္ မရိုက္ဘဲမေနႏိုင္ အရိုက္ခံခဲ့မိပါတယ္၊ အရိုက္ခံၿပီးေနာက္ ဒီအလံပိုင္ရွင္ နာဇီ 

ေခါင္းေဆာင္ႀကီးလိုမ်ိဳး သံုးေယာက္ေလာက္သာရွိခဲ့ရင္ ဒီကေန႔ ကမာၻ႔ လူမႈေရး စီးပြားေရး ႏိုင္ငံေရး

အေမရိကန္ေရးရာ အေျခအေနေတြက ဘယ္လိုမ်ားရွိေနမွာပါလိမ့္ဆိုတဲ့ အေတြးမွ်င္မ်ားက အခုထိ 

ေမာင္ရင္ငေတ့ ေခါင္းထဲ တည္ရွိေနဆဲပါ။

ဒုတိယစစ္ၿပီးလို႔ တတိယစစ္ႀကီးကို ေရွာင္လြဲဖို႔ ဝိုင္းဝန္းႀကိဳးပမ္းၾကရင္း အာဏာပါဝါ ခ်ိန္ခြင္ညႇာ ညႇိ 

ၾကရင္း နာဇီဟစ္တလာ ဂ်ဴး အေမရိကန္ ယူရိုပီယံ ရုရွား ဆီရီးယား ကိုရီးယား ႏ်ဴကရီးယား တရုတ္ 

ကြန္ျမဴနစ္ဇမ္ ဆိုရွယ္လစ္ဇမ္ ေနရွင္နယ္လစ္ဇမ္ ေအာ္ျမည္ၾကရင္း ေစ်းကြက္စီးပြားေရး ဦးတည္ၿပီး 

ဘယ္ေနရာ ဘယ္ေဒသမွာ တည္ရွိလို႔ တည္ရွိမွန္း ေရေရရာရာ မသိရွိႏိုင္တဲ့ စက္ရံုအလုပ္ရံုေတြက 

လက္နက္သစ္ေတြ လက္နက္ဆန္းေတြ ဒလစပ္ ထြက္ေပၚလာေနပါတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ လူတိုင္း 

လူတိုင္း သိႏိုင္ၾကပါတယ္၊ ေစ်းကသာမေပါတာပါ၊ လက္နက္ကေတာ့ ေပါေပါေလာေလာဆိုတာက

တဒိုင္းဒိုင္း တဝုန္းဝုန္း အသံေတြက သက္ေသျပဳေနပါတယ္။

ေနာ္မန္ဒီ ဘရစ္တနီ ကမ္းေျခမ်ား                                                            (ဓါတ္ပံု မရငတ)

Sainte-Mère-Église ဘုရားေက်ာင္းကေန အခ်ိန္ရရင္ေတာ့ က်န္တဲ့ ဒီ-ေဒး ကမ္းေျခ သံုးခုရွိရာကို 
ဝင္လို႔ ရပါတယ္၊ N13 (E46) အတိုင္း Bayeux ေနာက္ D104 လမ္းကေန Longues sur Mer ကို 
ခဏ ဝင္နား၊ Gold, Juno, Sword ကမ္းေျခ သံုးခုကို ျဖတ္သန္း၊ Cabourg ၿမိဳ႕အထိ ကမ္းနားလမ္း 
D514 အတိုင္း သြားမယ္ဆို စုစုေပါင္း ကီလိုမီတာ တရာ တရာ့ႏွစ္ဆယ္ေလာက္ ေဝးပါတယ္၊ လမ္း 
အမွတ္ D514 ကေတာ့ ေနာ္မန္ဒီကမ္းေျခအတိုင္း အနီးဆံုးကပ္ေဖာက္ထားတဲ့လမ္းလို႔ ဆိုရပါမယ္။

Route Départementale လမ္းျဖစ္လို႔ တရြာဝင္ တရြာထြက္နဲ႔ (ရာသီဥတုသာယာခ်ိန္ ဆိုခဲ့ရင္ေပါ့) 
ေနာ္မန္ဒီကမ္းေျခအလွကိုခံစားရင္း ပင္လယ္ေလေအးေအးကိုရႈရိႈက္ရင္း ပင္လယ္စာ ႀကိဳက္သူမ်ား 
အတြက္ ခရု ကမာ ဂံုး ဂဏန္း ပုဇြန္ ငါး အလြန္ေပါမ်ားလတ္ဆတ္စြာ ရရွိႏိုင္တဲ့ ေနရာတခုဆိုေတာ့ 
အျဖဴေရာင္ ပန္းႏုေရာင္ ျပင္သစ္ဝိုင္နဲ႔ ျမည္းစမ္းၾကည့္ရင္း (ေနာ္မန္ဒီရဲ႕ Les Huîtres ေခၚတဲ့ ကမာ 
ဆိုတာက ကမာၻ ေက်ာ္မေက်ာ္ မသိေပမယ့္ ဆီေဝ့မေနရင္ ပဲဟင္းေတာင္မွ မစားခ်င္တဲ့ အညာေျမ 
မွာ ျဖတ္သန္း ႀကီးျပင္းလာတဲ့ ေမာင္ရင္ငေတေတာင္မွ ႀကိဳက္ပါတယ္၊ ပင္လယ္ျပင္ကေန ေစာေစာ 
ေလးကမွ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ေရာက္လာတဲ့ ကမာကိုႏွစ္ျခမ္းခြဲ သံပယိုသီးတျခမ္းကို ညႇစ္ထည့္ 
အသာေလးစုပ္ယူစား ၿပီးရင္ အျဖဴရင့္ေရာင္ဝိုင္ တက်ိဳက္ေလာက္ ေမာ့လိုက္ေပ့ါ၊) အဲဒီလို ေျဖးေျဖး 
ေအးေအးနဲ႔ ေမာင္ရင္းနားရင္း စားရင္းေသာက္ရင္း အေပါင္းသင္း ေဘာ္ဒါမ်ားစုေဝး သြားမယ္ဆိုရင္ 
စိတ္ညစ္ညဴးမႈေတြ တဒဂၤ ေလ်ာ့သြားေစမယ့္ သြားသင့္တဲ့ လမ္းတလမ္း ခရီးတခု ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

ေနာ္မန္ဒီ ဘရစ္တနီ ကမ္းေျခမ်ား                                                            (ဓါတ္ပံု မရငတ)

Longues sur Mer ၿမိဳ႕မွာ ခဏဝင္နားဖို႔ကို အၾကံျပဳရျခင္းက အေၾကာင္း ရွိပါတယ္၊ ေမာင္ရင္ငေတ

သြားခ်င္ေပမယ့္ မေရာက္ျဖစ္ေသးတဲ့ ေနရာတခုပါ၊ ေနာ္မန္ဒီတိုက္ပြဲ လက္က်န္ပစၥည္းေတြ ျဖစ္တဲ့ 
Batterie Allemande de Longues sur Mer ေခၚၾကတဲ့ နာဇီတို႔ရဲ႕ ကတုတ္က်င္း ဘန္ကာေဟာင္း 
ေတြက အေတာ္ေလးကို အေကာင္းအတိုင္း က်န္ရွိေနတာပါလို႔ လူေျပာမ်ားလြန္းလို႔ပါ၊ အဲဒါေၾကာင့္ 
ေမာင္ရင္ငေတလည္း ၾကံဳႀကိဳက္ရင္ ေရာက္ဖူးေအာင္ေတာ့ သြားရပါဦးမယ္။

Longues sur Mer ၿမိဳ႕ကေန Gold, Juno, Sword သို႔ သြားတဲ့ D514 ကမ္းနားလမ္းေလးကလည္း

သာယာလွပပါေပတယ္၊ စစ္အကၽြင္းအက်န္ေတြ ၾကည့္ဖို႔ထက္ သဘာဝအလွကို ခံစားဖို႔ လာၾကသူ 
ေတြက ဒီဘက္ျခမ္းမွာ ပိုလို႔ မ်ားပါတယ္၊ ေနာ္မန္ဒီစစ္သမိုင္းကို တဘက္ေစာင္းနင္း အမႊန္းတင္ၾက 
သူေတြေၾကာင့္ ဒီကမ္းေျခသံုးခုက အမည္ခံေလာက္သာ လူသိပါေတာ့တယ္၊ တကယ္ေတာ့ ဒီကမ္း

သံုးခုကလည္း ၁၉၄၃ခုႏွစ္မွာ နာဇီဆရာႀကီးရြန္းမဲလ္ ဦးစီးတည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ Mur de l'Atlantique 
(Atlantikwall) မွာ ပါဝင္ခဲ့သလို ေနာ္မန္ဒီတိုက္ပြဲစဥ္မွာ ဦးစီးခဲ့သူတဦးျဖစ္တဲ့ အဂၤလိပ္ရဲ႕ဆရာႀကီး 
ေမာင္ဂိုမာရီကိုယ္တိုင္ ပါဝင္ခဲ့တာပါ၊ ဒါေပမယ့္ ဒီကေန႔ အေမရိကန္မီဒီယာေတြ အေမရိကန္ရုပ္ရွင္ 
ကားေတြမွာ Gold, Juno, Sword ကမ္းေျခ သံုးခုက ေနာ္မန္ဒီ တိုက္ပြဲသမိုင္းမွာ မထင္မရွား က႑

ခပ္မွိန္မွိန္ထားျခင္းသာခံရတဲ့ အေနအထား ေရာက္ေနပါၿပီလို႔ ေျပာၾကပါတယ္၊ အေမရိကန္ လႊမ္းမိုး

မႈကို အဂၤလိပ္ႀကီးေတြ ကေနဒီယံႀကီးေတာင္မွ လက္ပိုက္ၾကည့္ရတဲ့ အေနအထားပါ၊ စစ္သမိုင္းမ်ား 
ကိုေတာင္ အေမရိကန္ စိတ္တိုင္းက် စစ္သမိုင္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ခံရတယ္လို႔ ေျပာေနၾကပါၿပီ။

 ေနာ္မန္ဒီ ဘရစ္တနီ ကမ္းေျခမ်ား                                                            (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ ဒီကေန႔ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ေခတ္ ကာလမွာေတာ့ ႕ ႕႕ ႕႕႕႕ ႕႕႕႕႕ ဗိုက္ကင္းဘုရင္ေတြ

ဗိုက္ကင္းေတြနဲ႔ ေခတ္သစ္သမိုင္းကို အစျပဳခဲ့တဲ့ ေနာ္မန္ဒီကမ္းေျခမ်ားဟာ ကမာၻစစ္ေၾကာင့္လည္း 
ပို သမိုင္းဝင္လာခဲ့တယ္ ေျပာလို႔ ရပါတယ္၊ ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရး သမိုင္း အေမြအႏွစ္ေတြနဲ႔ အတူ

စစ္သမိုင္းကလည္း ပါလာေလေတာ့ အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားရဲ႕ေတာင္ဘက္ျခမ္း ေနာ္မန္ဒီကမ္းမ်ား 
တေလွ်ာက္ တိုးရစ္မ်ားနဲ႔ ျပည့္လို႔ လာခဲ့တာက အဆန္းတက်ယ္ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး၊ ဒီ ေနာ္မန္ဒီရဲ႕ 
တဘက္ကမ္း အဂၤလန္ျခမ္းက ဘယ္ေလာက္ နာမည္ႀကီးသလဲ ေမာင္ရင္ငေတ မသိပါဘူး၊ ေသခ်ာ 
တာကေတာ့ ေနာ္မန္ဒီလို နာမည္မေက်ာ္တာကေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။

ေနာ္မန္ဒီ ကမ္းရိုးတန္းတေလွ်ာက္ တႏွစ္တႏွစ္ ေရာက္ရွိလာၾကတဲ့ ဧည့္ပရိသတ္ အေရအတြက္က 
သန္း ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ ရွိတယ္ ဆိုပါတယ္၊ လာၾကတဲ့ သူေတြကေတာ့ ေတာင္ပိုင္းသား ျပင္သစ္ေတြ 
အျပင္ အဂၤလိပ္ေတြ နယ္သာလန္ေတြ ဘယ္လ္ဂ်ီယံေတြက ထိပ္ဆံုးစာရင္း ဝင္ပါတယ္၊ ရာခိုင္ႏႈန္း 
အားျဖင့္ ဆိုရရင္ေတာ့ ထက္ဝက္ခန္႔ ရွိပါတယ္တဲ့၊ သို႔ေသာ္ ဒီဘက္ႏွစ္မ်ားမွာေတာ့ အာရွသားေတြ 
ေဟာင္ေကာင္ တိုင္ဝမ္ တရုတ္ေတြ ကိုရီးယန္းေတြ ပိုလို႔ အေရာက္မ်ား လာၾကပါၿပီ။

ေနာ္မန္ဒီ ဘရစ္တနီ ကမ္းေျခမ်ား                                                            (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ဒါေပမယ့္ အဲဒီလို စစ္သမိုင္းဘက္ဂေရာင္းေတြေၾကာင့္ ေနာ္မန္ဒီ ေနာ္မန္ဒီ ဆိုၿပီး ဒီေဒသက ပိုမိုလို႔

လူသိမ်ား နာမည္ႀကီးရတယ္ ဆိုေပမယ့္ ဒီကမ္းေျခေတြရဲ႕ သဘာဝ အလွေတြကလည္း ခံစားတတ္

ရင္ အမ်ားႀကီး ခံစားႏိုင္ပါတယ္၊ အီတလီ စပိန္ ေျမထဲပင္လယ္ ကမ္းေျခေတြ လွပသေလာက္ေတာ့ 
မလွပပါဘူး ေျပာသူေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္၊ မွန္လည္း မွန္ႏိုင္ပါတယ္။

ေနာ္မန္ဒီ တည္ရွိရာက တကယ္ေတာ့ ရာသီဥတု မွ်တတယ္လို႔ ေျပာမရတဲ့ ေနရာပါ၊ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ 
ရာသီခ်ိန္ကပိုမ်ား ေနသာခ်ိန္ နည္းပါးေပမယ့္လည္း အဂၤလိပ္ ေရလက္ၾကားကေန ျဖတ္သန္းဝင္လို႔

လာတဲ့ ေျမာက္အတၱလန္တစ္ ေလရိုင္းၾကမ္းၾကမ္းတိုက္ခိုက္မႈ ႕႕ ႕႕ ႕႕႕႕ မိႈင္းမႈန္ေနတဲ့ မိုးတိမ္မိုးသား 
မည္းျပာျပာ ေနာက္ခံနဲ႔ ႕႕ ႕႕႕႕႕ ႕႕႕ ေရလိႈင္းခပ္ျပင္းျပင္း ရိုက္ခတ္မႈေတြက ႕႕ ႕႕ ႕႕႕႕႕ ႕႕႕ ဒါမွ ေနာ္မန္ဒီ 
ဒါမွ La Manche (English Channel) စစ္စစ္လို႔ ေျပာႏိုင္မွာ ျဖစ္ၿပီး သူ႔အလွနဲ႔ သူ႔သေကၤတေတြကို 
တိုက္ဆိုင္လာတိုင္း မေမ့မေလ်ာ့ ျဖစ္ေနေစမွာ အမွန္ပါ ခင္ဗ်ား။

ေျမထဲပင္လယ္ကမ္းေလာက္ မလွမပ သာသာယာယာ မရွိလွေပမယ့္ စစ္သမိုင္းေဟာင္းေနာက္ခံနဲ႔  

ေနာ္မန္ဒီကမ္းေျခမ်ားဟာ ေမာင္ရင္ငေတတို႔လို႔ ဘယ္ျဖစ္ျဖစ္ ခရီးသြားေနခ်င္သူမ်ားနဲ႔ စည္ကားလို႔ 
ေနဦးမွာကလည္း မလြဲမေသြ အမွန္ပါ ခင္ဗ်ား။

ေမာင္ရင္ငေတ ကိုယ္ေတ႔ြၾကံဳခဲ့ဖူးတဲ့ မိုးေအးေအးေလေအးေအးနဲ႔ မႈန္ျပာမိႈင္းရီ ေနာ္မန္ဒီဘရစ္တနီ 
ကမ္းေျခမ်ားအေၾကာင္း အတိုအစ ေရးသားထားတာေလးေတြ ရွိပါေသးတယ္၊ အဆံုးသတ္ ေရးျဖစ္ 
ေအာင္ေတာ့ ႀကိဳးစားရပါဦးမယ္၊ ေနာက္မ်ား မၾကာမီမွာ ေပ့ါ။

ေမာင္ရင္ငေတ ၀၁၀၇၂၀၁၅-၀၆၀၆၂၀၁၈

ေမာင္ရင္ငေတ ခရီးသြားျခင္း အႏုပညာ

ေနာ္မန္ဒီ ဘရစ္တနီ ကမ္းေျခမ်ား စာစု (၂)

ေနာ္မန္ဒီ ဒီ-ေဒးနဲ႔ ကမ္းေျခမ်ား