** ျပင္သစ္ အက္ေဆးဆရာႀကီး မီရွဲလ္ ေမာန္႔တန္ည္ ** *

ပါရီၿမိဳ႕ကို ျဖတ္သန္းသြားသူမ်ား (သမိုင္းထဲကလူသားမ်ား) 

ျပင္သစ္ အက္ေဆးဆရာႀကီး မီရွဲလ္ ေမာန္႔တန္ည္ (Michel Eyquem de Montaigne)

Statue de Montaigne, Un Pied et Une Vieille Tradition Estudiantine        (ဓါတ္ပံု မရငတ)

Michel de Montaigne

Michel Eyquem de Montaigne

နာမည္ေက်ာ္ Les Essais အက္ေဆး စာစုမ်ား ေရးသားခဲ့သူ၊

ျပင္သစ္ အက္ေဆးဆရာႀကီး Michel de Montaigne မီရွဲလ္ ေမာန္႔တန္းည္ရဲ႕ ရုပ္တုပါ၊

ပါရီၿမိဳ႕ Sorbonne ေဆာဘြန္းတကၠသိုလ္ အေဆာက္အဦးရဲ႕ အေရွ႕မွာ တည္ရွိပါတယ္။

အဲဒီ ရုပ္တုရဲ႕ ထူးျခားခ်က္က အဲဒီေခတ္ အဲဒီအခါက ဝတ္စားဆင္ယင္မႈအတိုင္း ဆင္ယင္ထားတဲ့ 

အက္ေဆးဆရာရဲ႕ ရိုးရာဝတ္စံုထဲက ဖိနပ္ပါ၊ အက္ေဆးဆရာႀကီးရဲ႕ ဖိနပ္ေတာ္က အခုေခတ္မွာဆို 

ဇာတ္မင္းသား ဖိနပ္လိုလိုပါ၊ ပို ထူးျခားတာကေတာ့ ဖိနပ္မွာ « ေဒါက္ » ပါ ပါေနတာပါ။

ျပင္သစ္ အက္ေဆးဆရာႀကီး မီရွဲလ္ ေမာန္႔တန္ည္                                        (ဓါတ္ပံု မရငတ)

သူတို႔ေခတ္ သူတို႔အခါကက

ပါရီဇီယမ္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းေတာ္သားေတြရဲ႕

ဖက္ရွင္ ဒီဇိုင္းလို႔လည္း ဆိုသူေတြက ဆိုၾကပါတယ္။

ေနာက္ထပ္တခု ထူးျခားခ်က္လည္း ရွိပါေသးတယ္တဲ့၊

ယံုၾကည္မႈ အစြဲအလမ္းပါတဲ့၊ ဖိနပ္ေတာ္ရဲ႕ တန္ခိုးေတာ္လို႔ ေခၚရမယ္ ထင္ပါရဲ႕။

စာေမးပြဲ ေၾကာက္ၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ စာေမးပြဲမေျဖခင္မွာ ေအာင္လိုေအာင္ျငား အဲဒီ 

အက္ေဆးဆရာ့ ဖိနပ္ေတာ္ကို လာလာၿပီး ပြတ္ကာသပ္ကာနဲ႔ ဆုေတြ ေတာင္းၾကလြန္းလို႔ အဲဒီလို 

ေျပာင္လက္လက္ ျဖစ္လာရတာပါတဲ့ ခင္ဗ်ာ၊ ပါးစပ္ကလည္း ေအာင္ပါေစေၾကာင္း ဆုေတြေတာင္း 

ၾကလို႔ Salut, Montaigne! Salut, Montaigne! Salut, Montaigne! ႏႈတ္ခြန္းဆက္ၾကလို႔ ေပ့ါ၊ 
ေရႊျပည္ေတာ္ႀကီးက ဆရာသမားမ်ားနဲ႔ေတာင္ ပံုစံခပ္တူတူလို႔ ေျပာရမွာေပ့ါ။

Michel Eyquem de Montaigne (1533-1592)

ျပင္သစ္လူမ်ိဳး Les Essais အက္ေဆးေရးသားသူ အက္ေဆးဆရာႀကီး အစမ္းစာဆရာႀကီး Michel

Eyquem de Montaigne မီရွဲလ္ ေမာန္႔တန္းည္ (၁၅၃၃-၁၅၉၂)ကို ျပင္သစ္ေတာင္ပိုင္း ေဘာဒိုးၿမိဳ႕ 
အေရွ႕ဘက္ ကီလိုမီတာ ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ကြာမွာ တည္ရွိၿပီး လူဦးေရငါးရာခန္႔သာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ 
Saint-Michel-de-Montaigne အမည္ရ ေတာေက်းရြာေလးတရြာမွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္၊ ေက်းေတာ 
ရြာသားဆိုေပမယ့္ အဲဒီနယ္တနယ္လံုးကိုပိုင္ဆိုင္တဲ့ ေျမပိုင္ရွင္ နယ္ပိုင္ရွင္ မ်ိဳးႏြယ္ဖြားသားတဦးပါ၊ 
ေနာင္မွာ ျပင္သစ္ဘုရင္ ျဖစ္လာမယ့္ Henri IV (1553-1610) ဘုရင္ေလာင္းရဲ႕ ေတာ္ဝင္မိတ္ေဆြ 
လူကံုထံ စာရင္းဝင္ခဲ့သူ ျဖစ္သလို  ျပင္သစ္နယ္စားပယ္စားမ်ားနဲ႔ ရင္းႏွီးခင္မင္ခဲ့သူ တဦးပါ။

Montaigne ရြာသားခ်ာတိတ္ေလး Michel Eyquem လည္းနာမည္ႀကီးလာေတာ့ မွတ္တမ္းေတြမွာ 
Michel de Montaigne ဆိုၿပီး နာမည္တြင္ လာပါေတာ့တယ္၊ အဲဒီရြာက Château de Montaigne

ရဲတိုက္အိမ္ႀကီးထဲမွာ သူေနထိုင္ခဲ့ၿပီး ဒီကေန႔အခါမွာေတာ့ အဲဒီ ရဲတိုက္က ဝင္ေၾကးရွစ္ယူရိုေပးဝင္ 
ၾကည့္ရတဲ့ ျပတိုက္တခု ျဖစ္ေနပါၿပီ။

သူရဲ႕ျပတိုက္ရွိရာ ရြာေလးကို ေမာင္ရင္ငေတ ခရီးမၾကံဳပါေသးလို႔ မေရာက္ဖူးေသးပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ 
စိတ္ဝင္စားမိလို႔ အင္တာနက္ဂူဂဲလ္မွာ ရွာေဖြစုေဆာင္း မွတ္သားထားတာေလးေတြကို အေခ်ာသပ္ 
ေရးသားလိုက္ရတာပါ ခင္ဗ်ာ၊ Les Essais အက္ေဆးစာအုပ္ကိုေတာ့ မ်ားျပားရွည္လွ်ားလြန္းလွလို႔ 
ေမာင္ရင္ငေတ တခါဖတ္ သံုးေလးငါးေၾကာင္းမွ်သာ ဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္းပါ။

Les Essais (1580)

အဲဒီအက္ေဆးဆရာႀကီး Michel de Montaigne က သူရဲ႕ ရွည္လွ်ားလွတဲ့ Les Essais အက္ေဆး 
စာအုပ္ကို ၁၅၈၀ ခုႏွစ္မွာ ေရးသားခဲ့ၿပီး အႀကိမ္ႀကိမ္ ထုတ္ေဝျဖန္႔ခ်ီခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။

သူေရးသားခဲ့တဲ့ Les Essais စာစုမ်ား ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားလာခဲ့ရာကေန အလားတူတဲ့ စာစုမ်ားကို

Essais ရယ္လို႔ ေခၚေဝၚလာခဲ့ ၾကတယ္ ဆိုပါတယ္၊ ေရႊျပည္ႀကီးမွာေတာ့ ရသစာတမ္း စာတမ္းငယ္ 
စကားေျပ စာစီစာကုံး အစမ္းစာ အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖံုဖံု ဆရာ့ဆရာႀကီးမ်ား ဘယ္လိုပင္ေခၚလာၾကေပမယ့္ 
အမ်ားစု နားလည္လက္ခံေခၚေဝၚေနၾကတာေတာ့ အက္ေဆးလို႔သာပါ၊ တခ်ိဳ႕ေသာသူမ်ားကေတာ့ 
စာမြန္ဆိုၿပီး ေခၚၾကပါေသးတယ္တဲ့၊ ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ပီမိုးနင္း မဟာေဆြ သိပၸံေမာင္ဝတို႔ အပါအဝင္ 
ဒီကေန႔ နာမည္ႀကီးေနသူေတြ ေရးခဲ့တဲ့ စာစုေတြထဲမွာလည္း အလားတူ စာမြန္စာသန္႔ စာေကာင္း 
ေတြက ေရႊစာေပေလာကမွာ အမ်ားအျပား ရွိေနခဲ့ ရွိေနဆဲ ရွိေနဦးမွာပါ၊ အဲ ႕႕ ႕႕႕႕႕ ေစ်းကြက္ထဲမွာ 
ဘယ္ေလာက္ရာႏႈန္းမ်ားမ်ား သိမ္းပိုက္ထားႏိုင္ပါသလဲ ဆိုတာကေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတ မသိပါဘူး။

ေရႊျပည္ေတာ္ႀကီးရဲ႕စာေပေလာကမွာလည္း ဒီလိုအက္ေဆးစာမ်ိဳးေတြကို ေရးသူေတြ အမ်ားအျပား 
ရွိေနပါၿပီ၊ အေပ်ာ္ဖတ္ စိတ္ကူးယဥ္ခ်စ္ကိုယ္ေတြ႔ ဘဝသရုပ္ေဖာ္ ျဖစ္ရပ္မွန္ ပညာေပး အစရွိၾကတဲ့ 
ဝတၳဳတိုေတြ ဝတၳဳရွည္ေတြကို ဖတ္ခဲ့ရတာ ၾကာလာေတာ့ ၿငီးေငြ႔လာၿပီး ေမာင္ရင္ငေတလည္း ဒီလို 
အက္ေဆးဆန္ဆန္ ေရးၾကတာေတြကို ဖတ္ရတာ ပိုလို႔ ပိုလို႔ အရသာ ေတြ႔လာခဲ့ပါၿပီ။

Bibliothèque de Montaigne au Château de Montaigne

Bureau où Écrivait de Montaigne au Château de Montaigne 

La Chambre de Montaigne dans sa Tour, au Château de Montaigne 

Plafond de la Bibliothèque, où « Ecrivait Montaigne », Sur les Poutres, On Retrouve Certaines des Citations Grecques et Latines Gravées dans les Essais.

အေပၚကပံု ေလးပံုကေတာ့ ႕႕႕ ႕႕ ႕႕ ႕႕႕႕ ႕႕႕ ႕႕႕႕ ႕႕ ႕ ႕႕႕ ႕႕႕ ႕႕႕႕႕႕႕႕႕႕

Essais အက္ေဆးေရးသားသူ အက္ေဆးဆရာႀကီးရဲ႕ စာဖတ္ခန္း ရံုးခန္း ဧည့္ခန္း အိပ္ခန္း မ်ားပါ။

Les Essais အက္ေဆးေရးသားသူ အက္ေဆးဆရာႀကီးရဲ႕ ရံုးခန္းေခၚမလား ဧည့္ခန္း သို႔မဟုတ္ဘဲ 
စာၾကည့္ စာေရးခန္းလို႔သာ ေခၚႏိုင္မလား အဲဒီအခန္းမွာ အဲဒီေခတ္က စာအုပ္ေပါင္းမ်ားစြာထားလို႔  
ရႏိုင္တဲ့ စာအုပ္စင္ ငါးစင္ ရွိခဲ့ပါတယ္တဲ့၊ အဲဒီ စာၾကည့္ခန္း မ်က္ႏွာက်က္ ထုတ္တန္းေတြမွာလည္း 
ဂရိဘာသာ လက္တင္ဘာသာ စာလံုးေတြနဲ႔ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ေတြကို ေရးမွတ္ထားတာကို စိတ္ဝင္ 
စားစဖြယ္ ေတြ႔ျမင္ရႏိုင္ပါတယ္တဲ့ ခင္ဗ်ာ။

Journal du Voyage de Montaigne en Italie, par la Suisse et l'Allemagne,  1580-1581 

အက္ေဆးဆရာႀကီး မီရွဲလ္ ေမာန္႔တန္းည္ရဲ႕ ခရီးသြားျခင္း အႏုပညာ

အက္ေဆးဆရာႀကီး Montaigne ေလ့လာေရးခရီး သြားခဲ့တဲ့မွတ္တမ္းေျမပံုပါ၊ သူဟာ တျခားေသာ 

ဘယ္ေနရာ ဘယ္ေဒသေတြဆီထိ ေရာက္ခဲ့ပါသလဲေတာ့ မသိႏိုင္ပါဘူး တဲ့၊ ေရာက္ႏိုင္သေလာက္ 
သြားျဖစ္ခဲ့လိမ့္မယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတေတြးလို႔ ယံုၾကည့္မိပါတယ္၊ ဒီ ခရီးသြားေျမပံုက 
အက္ေဆးဆရာႀကီး ဂ်ာမဏီ ဆြစ္ဇာလန္ အီတလီတို႔ကို ၁၅၈၀-၁၅၈၁ ႏွစ္မ်ားက ျဖတ္သန္းသြားခဲ့ 
ေသာေနရာမ်ား ခရီးလမ္းေၾကာင္းျပတဲ့ ေျမပံုပါ၊ လွည္းေတြေလွေတြေခတ္က ေရာက္ရွိရာ အရပ္မွာ 
ခရီးတေထာက္နားၾကရင္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အေၾကာင္း လူေတြအေၾကာင္း ဗဟုသုတရွာေဖြၾက

အေတြ႔အၾကံဳေတြ ဖလွယ္ခဲ့ၾကဟန္ တူပါတယ္။

အစမ္းစာဆရာႀကီး Michel Montaigne တို႔ရဲ႕ေခတ္ ကာလသားေတြဟာ စာေတြေပေတြ ေရးသား

ၾကရာမွာ အိမ္ေခါင္းေတြထဲမွာသာ တြင္းေအာင္းၿပီး မေရးသားခဲ့ပါဘဲ အဲဒီလို ခရီးေတြထြက္ လူေတြ 
မ်ားစြာနဲ႔ေတြ႔ဆံု စကားေတြအျမင္ေတြ ဖလွယ္ၾကရင္း ေရးသားမွတ္တမ္းျပဳခဲ့ၾကျခင္းပါ၊ သူတို႔ေခတ္ 
အခါက ေခတ္မီစြာ ေနထိုင္ျခင္းတခု ျဖစ္မယ္ဆိုတာ အေသအခ်ာပါ။

Journal du Voyage de Montaigne en Italie, par la Suisse et l'Allemagne,  1580-1581 

စာမ်က္ႏွာ ၇၀၀ ေက်ာ္ ရွည္လွ်ားတဲ့ Journal du Voyage de Montaigne 
ခရီးသြား မွတ္တမ္းပါ၊စိတ္ဝင္စားသူမ်ား အတြက္ပါ၊ ယူရို ရွစ္ရာေက်ာ္ တေထာင္ 
ေစ်းေပါက္တဲ့ စာအုပ္ တအုပ္ပါ။

ေမာင္ရင္ငေတကေတာ့ အြန္လိုင္းပီဒီအက္ဖ္ဗားရွင္း အလကားရတာေတာင္ 
တမ်က္နွာကုန္ေအာင္ မဖတ္ႏိုင္ပါဘူး၊ ဖတ္ခ်င္သူမ်ားအတြက္ေတာ့ ေဝငွလိုက္ပါတယ္။

https://fr.wikisource.org/wiki/Journal_du_voyage_de_Montaigne

https://fr.wikisource.org/wiki/Journal_du_voyage_de_Montaigne/Chemin

https://fr.wikisource.org/wiki/Journal_du_voyage_de_Montaigne/Texte_du_journal

http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k102055b/f2.double

http://montaignestudies.uchicago.edu/h/lib/JV1.PDF

အက္ေဆးဆရာႀကီးရဲ႕ အခန္းေပါင္း တရာ့ခြန္ႏွစ္ခန္း ပါဝင္ၿပီး သံုးအုပ္တြဲ စာမ်က္ႏွာ ငါးရာ
ေက်ာ္ထူ ပါတဲ့ Les Essais de Montaigne ကိုလည္း ဖတ္ခ်င္သူမ်ားအတြက္ စုစည္းေပးလိုက္
ပါတယ္။

Les Essais de Montaigne (French Version Online)

http://www.bribes.org/trismegiste/montable.htm

The Essays of Montaigne (English Version Online)

https://en.wikisource.org/wiki/The_Essays_of_Montaigne

Les Essais − Livre I PDF (173 Pages)

http://www.ebooksgratuits.com/ebooksfrance/montaigne_michel_de-essais_livre_i.pdf

Les Essais − Livre II PDF (257 Pages)

http://www.ebooksgratuits.com/ebooksfrance/montaigne_michel_de-essais_livre_ii.pdf

Les Essais − Livre III PDF (187 Pages)

http://www.ebooksgratuits.com/ebooksfrance/montaigne_michel_de-essais_livre_iii.pdf

အက္ေဆးဆရာႀကီးရဲ႕ ျပတိုက္ရွိရာ ရြာေလးကို ေမာင္ရင္ငေတ ခရီးမၾကံဳေသးလို႔ မေရာက္ဖူးေသး 
ေပမယ့္ အင္တာနက္မွာရွာေဖြလို႔ ေတြ႔ရွိရသမွ်ကို မွ်ေဝလိုက္ရျခင္းပါ၊ ေနာင္ကို ၾကံဳႀကိဳက္ခဲ့လို႔ အဲဒီ 
ရြာေလးကို ေရာက္ရွိခဲ့မယ္ ဆိုလာရင္ေတာ့ ကိုယ္တိုင္ရိုက္ကူး မွတ္တမ္းတင္ခ်င္မိပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

Michel de Montaigne အမည္ကို ေရႊဘာသာစကားနဲ႔

* မြန္တိန္း သို႔မဟုတ္ ေမာ္န္တိန္း ** * ဆိုၿပီး အသံဖလွယ္ ေရးၾကတာကိုလည္း ေတြ႔ရွိရပါတယ္။

(Toutes les Photos de Google) (ပံုမ်ား အားလံုးကို အင္တာနက္ဂူဂဲလ္မွ ရွာေဖြရယူပါသည္၊)

ေက်းဇူးအထူးတင္ရွိပါသည္၊

ေမာင္ရင္ငေတ ၂၆၀၁၂၀၁၆

ျပင္သစ္ အက္ေဆးဆရာႀကီး Michel de Montaigne မီရွဲလ္ ေမာန္႔တန္းည္

ပါရီၿမိဳ႕ကို ျဖတ္သန္းသြားသူမ်ား