ျပင္သစ္သမိုင္းမွ လူဝီဘုရင္မ်ား (ႏွစ္) ** ရာဇဝင္ထဲကလူသားမ်ား **

ျပင္သစ္သမိုင္းမွ လူဝီဘုရင္မ်ား (ႏွစ္)

                       လူဝီဘုရင္ အေယာက္ႏွစ္ဆယ္ (Roi des Francs)
 La dynastie Carolingiens မင္းဆက္မွ ပထမဦး လူဝီ ငါးေယာက္

Charlemagne (Charles the Great)  (Charles I le Grand) ရွားလ္မန္းဘုရင္ႀကီး (၇၄၂-၈၁၄) 

La dynastie Carolingiens

Charlemagne (Charles the Great)  (Charles I le Grand) ရွားလ္မန္းဘုရင္ႀကီး (၇၄၂-၈၁၄)

Empire carolingien (768/800 – 843/924) ေခတ္အတြင္းမွာ လူဝီဘုရင္ ငါးပါး ရွိခဲ့ၿပီး ျပင္သစ္ အေနာက္ေတာင္ပိုင္းတင္မက ဒီကေန႔ ဘယ္လ္္ဂ်ီယံလူဇမ္ဘူးနဲ႔ ဂ်ာမဏီဘိုင္ယန္အထိတိုင္ ႀကီးစိုး ခဲ့ၾကပါတယ္၊

အဲဒီေခတ္ Carolingiens ဘုရင္ေတြရဲ႕ နန္းစိုက္ခဲ့ရာ ေဒသေတြက ပါရီၿမိဳ႕ရဲ႕ အေရွ႕ ေျမာက္ဘက္ ဂ်ာမဏီေျမာက္ပိုင္း နယ္စပ္ေတြမွာသာ ျဖစ္ၾကပါတယ္၊

Charlemagne et son fils Louis le Pieux

ပထမေျမာက္ လူဝီဘုရင္ (၇၇၈-၈၄၀)

Louis I (Louis le Pieux) ပထမေျမာက္လူဝီဘုရင္ (၇၇၈-၈၄၀) (Roi des Francs et Empereur d'Occident) Empire d'Occident (800-924) ေခတ္ ဒုတိယေျမာက္ ဧကရာဇ္ဘုရင္ ျဖစ္ပါတယ္၊ နန္းစံခ်ိန္ကေတာ့ ၈၁၄ ခုႏွစ္ကေန ၈၄၀ ခုႏွစ္အထိပါ၊ Empire carolingien (768-843) Empire d'Occident (800-924) ေခတ္ရဲ႕ ပထမဦးဆံုးဘုရင္ႀကီး Charlemagne (Charles the Great)  (Charles I le Grand) ရွားလ္မန္းဘုရင္ႀကီး (၇၄၂-၈၁၄) ရဲ႕သားေတာ္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္၊ ျပင္သစ္ အေနာက္အလယ္ပိုင္း ပါရီ-ေဘာဒိုးသြားတဲ့ လမ္းေပၚက Chasseneuil-du-Poitou ၿမိဳ႕သား ျဖစ္ပါ တယ္၊ ပထမလူဝီရဲ႕ ဖခင္ျဖစ္သူ ရွားလ္မန္န္းဘုရင္ႀကီးကို ဒီကေန႔  ဘယ္လ္ဂ်ီယံႏိုင္ငံက Jupille-sur-Meuse ၿမိဳ႕ကေလးမွာ ေမြးဖြားခဲ့တယ္လို႔ ယူဆၾကၿပီး ဂ်ာမဏီ နယ္သာလန္နဲ႔ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ သံုးႏိုင္ငံနယ္စပ္အနီး ေဒသဆိုင္ရာ ဘာသာစကား Ripuarian language (Francique ripuaire) စကားကို ေျပာၾကတဲ့ ျပင္သစ္လိုေတာ့ Aix-la-Chapelle ေခၚတဲ့ၿမိဳ႕မွာ ထီးနန္းစိုက္ခဲ့ၿပီး အင္ပါယာ ႏိုင္ငံႀကီးကို ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့သူပါ၊ အဲဒီၿမိဳ႕မွာဘဲ ရွားလ္မန္န္းဘုရင္ ကြယ္လြန္ခဲ့တာပါ၊ ဒီကေန႔ေခတ္ မွာေတာ့ Aix-la-Chapelle ၿမိဳ႕ဟာ ဂ်ာမန္ၿမိဳ႕ေလးတၿမိဳ႕ ျဖစ္ေနၿပီး ဂ်ာမန္လို Aachen ၿမိဳ႕လို႔ ေခၚတြင္ေနပါၿပီ၊ ပထမ လူဝီဘုရင္ရဲ႕ အေမျဖစ္သူ Hildegarde de Vintzgau (758-783) ကေတာ့ လူဇမ္ဘူးနယ္ အစပ္နားက ျပင္္သစ္ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ ျဖစ္တဲ့ Thionville ၿမိဳ႕သူ ျဖစ္ပါတယ္၊
 

ပထမ လူဝီရဲ႕ သားေတာ္ႀကီးမ်ားက Roi des Francs ျပင္သစ္ဘုရင္မ်ား ျဖစ္မလာခဲ့ပါဘဲ ပထမသား Lothaire I (795-855) က Empire d'Occident (800-924) ရဲ႕ ဧကရာဇ္ဘုရင္အျဖစ္ ျပင္သစ္အေနာက္ျခမ္းနဲ႔

အီတလီ ေျမာက္ပိုင္းကို အုပ္စိုးခဲ့ရပါတယ္၊ ဒုတိယ သားေတာ္ျဖစ္သူ Pépin I (797-838) ကေတာ့ ဒီကေန႔ ပါရီရဲ႕ အေနာက္ေတာင္ျခမ္း နယ္ေျမ Royaume d'Aquitaine ကို၎ တတိယသား Louis II de Germanie (806-876) က ဒီကေန႔ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံရဲ႕ ဘိုင္ယန္ျပည္နယ္နဲ႔ Francie orientale (Royaume de Germanie) နယ္ေတြကို အုပ္စိုးခြင့္ရခဲ့သူမ်ားပါ၊ သားအငယ္ဆံုးျဖစ္သူ (သားေတာ္

အႀကီး သံုးေယာက္ရဲ႕ အေဖတူ အေမကြဲ ညီေတာ္) (ဒုတိယ လူဝီရဲ႕ ဖခင္) Charles II le Chauve (823-877) ျပင္သစ္ဘုရင္ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး Empereur d'Occident ကိုလည္း အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရခဲ့သူပါ၊

ဒုတိယေျမာက္ လူဝီဘုရင္ (၈၄၆-၈၇၉)

Louis II de France (Louis II le Bègue) (Louis the Stammerer) ဒုတိယလူဝီဘုရင္ကို ပါရီၿမိဳ႕ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ ကီလိုမီတာ ၈၀ ခန္႔အကြာ Picardie ျပည္နယ္ Oise ခရိုင္ Compiègne ၿမိဳ႕မွာ ၈၄၆ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး အသက္ ၃၂ ႏွစ္အရြယ္ ေအဒီ ၈၇၉ ခုႏွစ္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့တာပါ၊ နန္းစံ ခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္ကေတာ့ (၈၇၇-၈၇၉) တႏွစ္ခဲြေက်ာ္သာ ၾကာခဲ့ပါတယ္၊ အဖိုးျဖစ္သူ ပထမ လူဝီဘုရင္ Louis le Pieux ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေျခာက္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာမွ ေမြးခဲ့တာပါ၊ အေဖျဖစ္သူ Charles II le Chauve (Charles the Bald) ဒုတိယ ရွားလ္ (၈၂၃-၈၇၇) နဲ႔ သားမ်ားျဖစ္တဲ့ Louis III de France တတိယလူဝီ (၈၆၃-၈၈၂) နဲ႔ Carloman II de France ဒုတိယကာလိုမန္ (၈၆၇-၈၈၄) Charles III de France (Charles III le Simple) တတိယ ရွားလ္ (၈၇၉-၉၂၉) သံုးေယာက္စလံုး Francie occidentale (Western Francia) အေနာက္ပိုင္း ျပင္သစ္ ႏိုင္ငံေတာ္ေခတ္ရဲ႕ ဘုရင္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္၊
လူသက္တိုတို နန္းသက္တိုတိုေပမယ့္ သား သံုးေယာက္စလံုး နန္းရေစခဲ့သူပါ၊

ေမာင္ရင္ငေတ ၁၇၀၅၂၀၁၄ ၂၄၀၄၂၀၁၅

(လြန္ခဲ့တဲ့ တႏွစ္ေလာက္က စတင္ေရးသားခဲ့တာေတြကို ျဖတ္ညွပ္ကပ္ ျပဳျပင္ရင္း ဆက္လက္ ေရးသားပါတယ္၊)

တတိယေျမာက္ လူဝီဘုရင္ (၈၆၃-၈၈၂)

Louis III de France တတိယေျမာက္လူဝီဘုရင္ကလည္း နန္းစံသက္ သိပ္မၾကာခဲ့ပါဘူး၊ Francie occidentale ႏိုင္ငံေတာ္ ဘုရင္အျဖစ္ အသက္ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္ ၈၇၉ ခုႏွစ္မွာ နန္းတက္ခဲ့ၿပီး သံုးႏွစ္ ေက်ာ္အၾကာ ၈၈၂ ခုႏွစ္မွာ ပါရီၿမိဳ႕အနီးက Saint-Denis အရပ္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္၊ နန္းတက္ခဲ့ တဲ့ ေနရာကေတာ့ ပါရီၿမိဳ႕ရဲ႕ေတာင္ဘက္ ကီလိုမီတာ ၁၀၀ ေလာက္မွာ တည္ရွိတဲ့  Ferrières-en-Gâtinais ၿမိဳ႕ေလးက Abbaye de Ferrières ဘုရားေက်ာင္းမွာပါ၊ အဲဒီေနရာမွာ ထူးျခားခ်က္ရွိတာ ကေတာ့ တခ်ိန္တည္းတၿပိဳင္တည္းမွာ တတိယလူဝီနဲ႔အတူ သူ႔ရဲ႕ညီအရင္းျဖစ္သူ Carloman II de France ဒုတိယကာလိုမန္ (၈၆၇-၈၈၄) ဘုရင္တို႔ ညီအကိုဘုရင္ႏွစ္ပါးအျဖစ္ ပူးတြဲနန္းစံခဲ့ၾကတာပါ၊ တတိယလူဝီ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ေနာက္မွာေတာ့ ဒုတိယကာလိုမန္ တဦးတည္း ဆက္လက္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ ပါတယ္၊ ဒုတိယကာလိုမန္လည္း ေနာက္ ၂ ႏွစ္ ၾကာမွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ျပန္တာေၾကာင့္ သူတို႔ ႏွစ္ဦးရဲ႕ အေဖတူ အေမကြဲ ညီေတာ္ျဖစ္သူ Charles III le Simple တတိယ ရွားလ္ (၈၇၉-၉၂၉) ဘုရင္က နန္းတက္ လာခဲ့ပါတယ္၊ တတိယ လူဝီက ဒုတိယ လူဝီဘုရင္ရဲ႕ သားေတာ္ႀကီး ျဖစ္ၿပီး နန္းဆက္ခံ ရမယ့္ သားသမီး မရွိခဲ့ပါဘဲ စတုတၳ လူဝီဘုရင္က သူရဲ႕ တူေတာ္သူတဦး ျဖစ္ပါတယ္၊ တတိယလူဝီ ဒုတိယ ကာလိုမန္ ညီအကိုဘုရင္ ႏွစ္ဦးရဲ႕ ဒိန္းမတ္ ဗိုက္ကင္းေတြနဲ႔ တိုက္ခဲ့ရတဲ့ Frankish–Viking (Bataille de Saucourt-en-Vimeu) တိုက္ပြဲက ထင္ရွားခဲ့ပါတယ္၊

စတုတၳေျမာက္ လူဝီဘုရင္ (၉၂၀- ၉၅၄)

Louis IV de France (Louis IV d'Outremer) စတုတၳေျမာက္ လူဝီဘုရင္ (၉၂၀- ၉၅၄) ျဖစ္လာ သူကေတာ့ Louis II le Bègue ဒုတိယလူဝီ ဘုရင္ႀကီးရဲ႕ ေျမးေတာ္ျဖစ္ၿပီး တတိယလူဝီ (၈၆၃-၈၈၂) နဲ႔ အေဖတူအေမကြဲ ညီအကို ေတာ္စပ္သူ တတိယ ရွားလ္ (၈၇၉-၉၂၉) ဘုရင္ရဲ႕ သားေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္၊ ေအဒီ ၉၃၆ ခုႏွစ္မွာ နန္းတက္ခဲ့ၿပီး နန္းသက္ ၁၈ ႏွစ္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီ စတုတၳလူဝီ အမည္ခံယူသူကေတာ့ တတိယလူဝီနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ေက်ာ္ေလာက္ကြာၿပီးမွ ဘုရင္ ျဖစ္လာခဲ့သူပါ၊ Louis IV d'Outremer အမည္တြင္ခဲ့ရျခင္းကေတာ့ သူငယ္စဥ္ သံုးေလးႏွစ္သား အရြယ္မွာ ျပည္ေျပးျဖစ္ခဲ့ၿပီး အဂၤလန္ကို သြားေနခဲ့ရလို႔ပါ၊ အေၾကာင္းကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ဖခင္ ျပင္သစ္ ဘုရင္ Charles III le Simple နဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ Empereur d'Occident ဘုရင္ Charles III le Gros

(839-888) တို႔ရဲ႕ အာဏာလုပြဲေၾကာင့္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတာပါ၊ ပထမလူဝီဘုရင္ရဲ႕ ေျမးေတာ္တဦးျဖစ္ သူ Charles III le Gros ဘုရင္က ျပင္သစ္ဘုရင္ေတာ့ မျဖစ္ဖူးခဲ့ပါဘူး၊ အဲဒီ စတုတၳလူဝီရဲ႕ မိဖုရား Gerberga (Gerberge de Germanie) (913-969) ရဲ႕ ဖခမည္းေတာ္ကေတာ့ အေရွ႕ဂ်ာမဏီနယ္ ထဲက Memleben ၿမိဳ႕သား Royaume de Germanie (Duke of Saxony) နယ္စားႀကီး သို႔မဟုတ္ ဘုရင္ Heinrich I (876-936) ျဖစ္ပါတယ္၊ မိဖုရား Gerberga ဟာ ပထမအိမ္ေထာင္ျဖစ္သူ Duke of Lorraine (ဒီကေန႔ ဂ်ာမဏီနဲ႔ ျပင္သစ္နယ္ထဲမွာ တျခမ္းစီ ပါဝင္တဲ့နယ္ေျမ) နယ္စား Gislebert de Lotharingie (885/900-939) နဲ႔ သားသမီး ေလးေယာက္ရခဲ့ၿပီး ၂၆ ႏွစ္ အရြယ္မွာ Gislebert စစ္ရံႈးအဖမ္းခံ ထြက္ေျပးရာမွ ေရနစ္ေသဆံုးခဲ့ရလို႔ မုဆိုးမ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္၊ သိပ္မၾကာခင္မွာ စတုတၳ လူဝီနဲ႔ ေတြ႔ဆံုကာ ဒုတိယအိမ္ေထာင္ ျပဳခဲ့တာပါ၊ စတုတၳ လူဝီနဲ႔ သားသမီး ခြန္ႏွစ္ေယာက္ ထပ္မံရ ရွိခဲ့ၿပီး သားအႀကီးဆံုး Lothaire (941-986) ကလည္း ျပင္သစ္ဘုရင္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္၊ စတုတၳ လူဝီရဲ႕ မိဖုရားႀကီးဟာ ထက္ျမက္သူတဦး ျဖစ္သလို သူမရဲ႕ေယာက်္ား စတုတၳလူဝီ ဘုရင္ႀကီးဟာ Duc de Normandie နယ္စားရဲ႕အက်ဥ္းသား ျဖစ္ေနစဥ္မွာ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ဖန္တီးေပးႏိုင္ခဲ့သလို သူမ ေနထိုင္ရာ ျပင္သစ္ျပည္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း Picardie ျပည္နယ္ Loan ၿမိဳ႕ေဒသကိုလည္း တိုးတက္ ဖြင့္ၿဖိဳးေအာင္ ၾကံေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သူတဦးပါတဲ့၊ တခ်ိဳ႕ေသာ သမိုင္းဆရာေတြရဲ႕ မွတ္တမ္းေတြမွာေတာ့

စတုတၳလူဝီရဲ႕ မိဖုရားႀကီးဟာ ေအဒီ ၉၆၉ ခုႏွစ္မွာ ေသဆံုးခဲ့ျခင္း မဟုတ္ပါဘဲ သားေတာ္ ဘုရင္ရဲ႕ နန္းသက္ ၃၁ ႏွစ္ေက်ာ္အတြင္းမွာ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္စြာနဲ႔ ေနထိုင္သြားခဲ့ၿပီး ၉၈၄ ခုႏွစ္ ေရာက္မွသာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေၾကာင္း ေရးၾကတာကို ေတြ႔ရွိရပါတယ္၊

Louis V le Fainéant ပဥၥမေျမာက္ လူဝီဘုရင္ (၉၆၇-၉၈၇)

နန္းစံသက္ တႏွစ္ႏွစ္လေက်ာ္သာ ရွိခဲ့ၿပီး La dynastie Carolingiens ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးမ်ိဳးဆက္ လူဝီ ဘုရင္လို႔လည္း ေျပာလို႔ရႏိုင္ပါတယ္၊ ပဥၥမ လူဝီဟာ စတုတၳလူဝီရဲ႕ ေျမးေတာ္တပါးျဖစ္ၿပီး အသက္ ႏွစ္ဆယ္ မျပည့္ခင္မွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္၊ သူ႔ရဲ႕ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္မွာ သူဖခင္ ဘုရင္က သူ႔ကို အသက္ သံုးဆယ္ေက်ာ္ေလးဆယ္နီးပါး အရြယ္ရွိ Adélaïde d'Anjou (945/50-1026) ဆိုသူ Francie occidentale ရဲ႕ လူကံုထံ အလႊာက အထက္တန္းစား မိန္းမတေယာက္နဲ႔ ေပးစားခဲ့ ပါတယ္၊ အိမ္ေရွ႕မင္းသားရဲ႕မိဖုရား ျဖစ္လာသူ Adélaïde d'Anjou ဟာ အနည္းဆံုးအိမ္ေထာင္ ငါး ႀကိမ္ ျပဳခဲ့ဖူးၿပီး ပဥၥမလူဝီနဲ႔ တတိယအႀကိမ္ အိမ္ေထာင္မျပဳခင္ ပထမ ေယာက်္ား ႏွစ္ေယာက္စလံုး ေသဆံုးသြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္၊ ပဥၥမ လူဝီနဲ႔ ၉၈၂ ခုႏွစ္မွာ ေတြ႔ဆံု လက္ထပ္ခဲ့ၿပီး သိပ္မၾကာခင္ ၉၈၄ ခုႏွစ္မွာ လမ္းခြဲခဲ့ၾက ျပန္ပါတယ္၊ သူမလက္ထပ္ခဲ့သူ အားလံုးဟာ နယ္စားပယ္စားမ်ားသာ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဒီကေန႔ Arles, Avignon, Le Puy-en-Velay, Javols စတဲ့ ျပင္သစ္အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းေဒသမ်ားမွာ သူနယ္ေျမနဲ႔သူ အေရးပါ အရာေရာက္ ခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္၊ ေျမာက္ပိုင္း Carolingien မ်ိဳးဆက္ရဲ႕

အင္အားၿပိဳင္ဆိုင္မႈမွာ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းေဒသရဲ႕ အားျဖည့္အကူညီရေအာင္ ေထာက္ခံလာေအာင္ မဟာမိတ္ဖြဲ႔တဲ့အေနနဲ႔ ပဥၥမ လူဝီမင္းသားေလးနဲ႔ ေပးစားခဲ့ေပမယ့္ ေအာင္ျမင္မႈ မရခဲ့ပါဘူး၊ ေနာက္

သံုးႏွစ္ၾကာေတာ့ ပဥၥမ လူဝီဘုရင္ေလးဟာ ပါရီၿမိဳ႕ေျမာက္ဘက္ ကီလိုမီတာ ငါးဆယ္ခန္႔က Senlis ၿမိဳ႕အနီးမွာ ရွိတဲ့ Forêt d'Ermenonville ေတာအုပ္ထဲမွာ အမဲလိုက္ေနရင္း ရုတ္တရက္ ကြယ္လြန္ သြားခဲ့ပါတယ္၊ ပဥၥမ လူဝီရဲ႕ အေမျဖစ္သူကေတာ့ Emma d'Italie (948-986/988) ျဖစ္ပါတယ္၊

ပဥၥမလူဝီ ရုတ္တရက္ ေသဆံုးၿပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ Hugh Capet (941-996) မင္းသား နန္းရလာၿပီး သူ႔ရဲ႕ အမည္နဲ႔ Capétiens မင္းဆက္ကို ထူေထာင္ခဲ့ပါေတာ့တယ္၊

ဒါေၾကာင့္ ရွားလ္မန္း ဘုရင္ (၇၄၂-၈၁၄) ရဲ႕ ဖခင္ Pépin le Bref (715-768) ဘုရင္ႀကီး နန္းတက္ လာတဲ့ ေအဒီ ၇၅၁ ခုႏွစ္ကေန စတင္ခဲ့တဲ့ Carolingiens (751-987) ဘုရင္ေတြရဲ႕ မင္းဆက္ဟာ ပဥၥမ လူဝီ ကြယ္လြန္ခဲ့တဲ့ ေအဒီ ၉၈၇ ခုႏွစ္ မွာ ဆံုးခန္းတိုင္ခဲ့ရပါေတာ့တယ္၊

  ေမာင္ရင္ငေတ ၂၅၀၄၂၀၁၅ ၂၈၀၄၂၀၁၅