** * ကင္းဝန္ႀကီးနဲ႔ ခရီးသြားျခင္း အႏုပညာ ** *

ပါရီၿမိဳ႕ကို ျဖတ္သန္းသြားသူမ်ား

ကင္းဝန္ႀကီးနဲ႔ ခရီးသြားျခင္း အႏုပညာ

ေမာင္ရင္ငေတ ေရးသားစီရင္တဲ့ ကင္းဝန္ႀကီးနဲ႔ ခရီးသြားျခင္း အႏုပညာ             (Photo Google)  

ကင္းဝန္မင္းႀကီး ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသြား ေန႔စဥ္မွတ္တမ္း အတိုခ်ဳပ္ေလးပါ၊

အမ်ားသူငွာ မွတ္သားလြယ္ေအာင္ ေမာင္ရင္ငေတ ဖတ္မွတ္ ျပဳစုလိုက္တဲ့

လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းတရာ့ ငါးဆယ္ခန္႔ ၁၈၇၄ ခုႏွစ္မ်ားက မီးသေဘၤာႀကီးမ်ား

အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းစီးၿပီး ကင္းဝန္မင္းႀကီး ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသြား ေန႔စဥ္မွတ္တမ္း

စာအုပ္ထဲက ကင္းဝန္မင္းႀကီးရဲ႕ ခရီးသြား ရက္စြဲမွတ္တမ္း အတိုခ်ဳပ္ေလးပါ။

ေမာင္ရင္ငေတတို႔ရဲ႕ ဒီကေန႔ ေခတ္လို အဲယား ဘတ္စ္ေတြ ဘိုးရင္း ဂ်က္ေတြ မရွိေသးတဲ့ ကာလ၊

မီးသေဘၤာေလာက္သာရွိေသးတဲ့ ကာလမွာ သြားခဲ့တဲံ ခရီးမွတ္တမ္းျဖစ္လို႔ အလြန္ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ 
ေကာင္းတဲ့ ခရီးစဥ္ တခုပါ၊ ကင္းဝန္မင္းႀကီးကလည္း ေန႔စဥ္တိုင္း သူေရာက္ခဲ့သမွ် ေနရာေလးေတြ 
ကို ေတးမွတ္ ေရးထားတာေၾကာင့္ ေမာင္ရင္ငေတဖတ္ဖူးခဲ့တဲ့ တျခားသိပၸံေမာင္ဝတို႔ ဘာတို႔ေတြရဲ႕ 
ခရီးသြား မွတ္တမ္းနဲ႔ မတူပါဘဲ ေမာင္ရင္ငေတ့ စိတ္ႀကိဳက္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီမွတ္တမ္းကို ဟိုးအရင္ထဲက ဒီလိုခ်ဳပ္ေရးခ်င္ေပမယ့္ ပ်င္းအားႀကီးေနတာေၾကာင့္ ဖတ္သာဖတ္ၿပီး 
မေရးျဖစ္ခဲ့ပါဘူး၊ တို႔တိ တို႔တိေလးေတြသာ ေရးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီ တို႔တိေတြကို ဒီတခါေတာ့ စာစု 
တစုျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္လိုက္ျခင္းပါ၊ ေမာင္ရင္ငေတ့ထံုးစံ က်မ္းႀကီးက်မ္းခိုင္အျဖစ္ ေရးထားတာ 
မဟုတ္လို႔ အေပ်ာ္ဖတ္ အလြယ္မွတ္ခ်င္သူမ်ားကိုသာ ရည္ရြယ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

ေမာင္ရင္ငေတ ေရးသားစီရင္တဲ့ ကင္းဝန္ႀကီးနဲ႔ ခရီးသြားျခင္း အႏုပညာ              (Photo Google)

ဒီ ရက္ပိုင္း ပါရီ ေဆာင္းမိုးေအးေအးနဲ႔ ေကြးရင္း၊ «Gilets Jaunes» ရဲလိုး ဂ်ီးလက္ေတြဘက္က 
ကူညီ အားေပးရင္း၊ စတုတၳ ျပင္သစ္ ေတာ္လွန္ေရး လား (သို႔မဟုတ္) ဒုတိယ ပါရီ ကြန္ႁမြန္း အစ
လား စဥ္းစားေနရင္း၊ အဲ စေကာ္တလန္ စမ္းေရေႏြးလက္က်န္ ဝမ္းပက္ တူးပက္ ေသာက္ရင္းနဲ႔ေပါ့။

ကင္းဝန္မင္းႀကီးရဲ႕ ဖရန္႔ျပည္သြား ၿမိဳ႕လား ေဒးလီးမွတ္ စာတမ္းကို

ဟိုလွန္ဒီလွန္ ေက်ာ္ဖတ္ေနမိတယ္၊ စာမ်က္ႏွာေပါင္း သံုးရာ့ ခြန္ႏွဆယ္ေက်ာ္ရွိတာ့

စာဖတ္ရမွာ ပ်င္းရိလွတဲ့ ေမာင္ရင္ငေတ့အတြက္ ဒီမွတ္တမ္းကို အတိုခ်ဳပ္ ဖတ္ရင္း ေရးမိခဲ့ပါ။

သန္လ်က္ေမာ္ ဆိပ္ကမ္း မန္းေျမမွ ထြက္ခြာၿပီ၊

ကင္းဝန္ႀကီးရယ္ သူ႔အဖြဲ႔သားေတြရယ္ ျပင္သစ္သံေတြရယ္၊

ေရနန္းစၾကာႀကီးနဲ႔ မန္းေျမကေန စုန္ဆင္းလာတာ ျပင္သစ္ၿမိဳ႕ ပါရစ္သို႔ ဘယ္ေန႔ ေရာက္မယ္၊

မသိ၊ တိုးျမစ္ဝက တဆင့္ ရန္ကုန္ ဆိပ္ကမ္း ဆိုက္ကပ္လာေတာ့ ဆယ္ရက္ တင္းတင္း ျပည့္ပါၿပီ။

ျမစ္ဧရာ ေရအလွ်င္အတိုင္း စုန္ဆင္းလာခဲ့ၾကတာ စစ္ကိုင္း ျမင္းျခံ ေညာင္ဦး မင္းလွ သရက္

ျမန္ေအာင္ ဓႏုျဖဴနဲ႔ တိုးျမစ္ဝမွာ တညစီနဲ႔ လမ္းမွာ သေဘၤာ ေသာင္တင္ေနလို႔ ေရလယ္မွာ ႏွစ္ည၊

စုစုေပါင္း ဆယ္ည တိတိ အိပ္စက္ခဲ့ရပါ သတဲ့။

တကယ္ဗ်ာ၊ ေပ်ာ္စရာႀကီး ဗ်ာ၊ ကင္းဝန္ႀကီး ေရ၊

ေမာင္ရင္ငေတသာပါရင္ လမ္းမွာ စေလမွာ တည၊ ေရနံေခ်ာင္းက ဘူးကြၽန္းမွာ တည၊

ျမင္ကြန္းၿမိဳ႕နဲ႔ လက္ပန္ရြာမွာ တညစီ၊ အဲ ျပည္နား ခတၱိယမွာ တညေပါ့၊ ငါးညေလာက္ ေနာက္ထပ္
အိတ္စတန္းရွင္းေလးတိုးၿပီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးႀကီး ပစ္ကနစ္ လိုက္ခ်င္ပါေသးတယ္၊ ကင္းဝန္ႀကီးရယ္။

ကင္းဝန္ႀကီးတို႔ေခတ္ ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္း ကင္းဝန္ႀကီးနဲ႔ ခရီးသြားျခင္း အႏုပညာ     (Photo Google)

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ငါးညတာ ၾကာ၊

ကင္းဝန္ႀကီးတို႔ အဖြဲ႔ ရန္ကုန္ေရာက္ေတာ့ စင္ကာပူသို႔ သြားမယ့္ ပင္လယ္ကူး မီးသေဘၤာႀကီး

SS Cocoanada ကိုကိုးနာဒ ေရာက္မလာေသးဘူး ထင္ပါရဲ႕၊ ရန္ကုန္မွာ ငါးညတာ ၾကာခဲ့ပါတယ္။

ကင္းဝန္တို႔အဖြဲ႔ ရန္ကုန္မွာ ႐ွိေနစဥ္ အဲဒီအခ်ိန္က ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အဂၤလိပ္

အေရးပိုင္မင္း မစၥတာ အီဒင္နဲ႔ အဖြဲ႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ အႏွံ႔ လွည့္လည္ ျပသ ေကြၽးေမြး ဧည့္ခံခဲ့တယ္

ဆိုပါတယ္၊ ဒီကေန႔ေခတ္ မစၥတာ ဝံကြီးတို႔ေခတ္ ဆိုခဲ့ရင္ေတာ့ ကင္းဝန္ႀကီးလည္း ေရႊတိဂံုေလာက္ 

ဆူးေလေလာက္ ကမ္းနားလမ္းေလာက္ ေရာက္ရံု မဟုတ္ေလာက္ ပါဘူး။

ကြမ္းေလး တျမံဳ႕ျမံဳ႕နဲ႔ ဝိုင္ဘီအက္စ္ေလးစီး မဂၤလာဒံုသြား ေဂါက္ကေလး ႐ိုက္လိုက္၊

ရန္ကုန္-လိႈင္ျမစ္တေၾကာမွာ ဝါးတားတားဘတ္စ္ေလးစီး ျမန္မာ ဗ်စ္ရည္ေလး စုတ္လို႔

ေလညႇင္းခံ ျမစ္ေရစီးသံကို နားအရသာခံလိုက္၊ ညေစ်း သြား ဒင္နားစားလိုက္နဲ႔ မင္းတို႔ ရန္ဂြန္း

ဘယ္ေလာက္ ေကာင္းေကာင္းပါကြာ၊ ငါတို႔ မန္းေရႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးက ေတာင္သမန္အင္းေစာင္းက

မယ္ဇယ္ပင္တန္း ဘိခ်္ ကိုေတာ့ မမီပါဘူးကြာ ေတြးေနမလား မေျပာႏိုင္ပါဘူး။

ကင္းဝန္ႀကီးတို႔ေခတ္ ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္း                                             (Photo Google)

ေမာ္လၿမိဳင္သို႔ တညအိပ္ သေဘၤာခရီး

ကင္းဝန္မင္းနဲ႔ သူ႔အဖြဲ႔သားေတြ ရန္ကုန္မွာ ငါးညအိပ္၊ ေကာင္းေကာင္းအနားယူ လည္ပတ္ေလ့လာ

ၾကၿပီး၊ မတ္ ၂၉ ရက္တနဂၤေႏြေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းမွာေတာ့  မန္းေျမကေန စီးနင္းလာတဲ့ ေရနန္းစၾကာ 

သေဘၤာေတာ္ကို ႏႈတ္ဆက္ လက္ျပခဲ့ၾကၿပီး ေမာ္လၿမိဳင္ကတဆင့္ စင္ကာပူသို႔ သြားမယ့္ ပင္လယ္ 

ကူး SS Cocoanada သေဘၤာေပၚသို႔ ကူးေျပာင္းတက္ေရာက္ ခရီး ဆက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ရန္ကုန္ ေမာ္လၿမိဳင္ တညအိပ္ ပင္လယ္ခရီးကို အထူး ဖြဲ႔ႏြဲ႔ေရးသားထားတာ မေတြ႔ရပါဘူး၊

ေနာက္တေန႔  ညေန မေစာင္းမီ ေမာ္လၿမိဳင္ ဆိပ္ကမ္း အဝင္ဝမွာ ဒီေရ အတက္ ေစာင့္ရင္း

ငါးနာရီေလာက္ သေဘၤာေက်ာက္ခ် အခ်ိန္ျဖဳန္း ခဲ့ရတာကိုသာ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ေမာ္လၿမိဳင္မွ ထြက္ခြာၿပီ

ကင္းဝန္မင္းႀကီးတို႔ဟာ သေဘၤာျပန္ အထြက္ကိုေစာင့္ရင္းနဲ႔ ေမာ္လၿမိဳင္မွာ မတ္လ ၃၀ ၃၁ ႏွစ္ရက္

ႏွစ္ညအိပ္ နားခဲ့ရပါတယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္မွာလည္း ထံုးစံအတိုင္းပါ၊ ရတနာပံုေရႊနန္းေနျပည္ေတာ္သား

သံေတာ္ အရာရွိ ကင္းဝန္မင္းနဲ႔ အဖြဲ႔သားေတြရယ္၊ ျပင္သစ္ သံလတ္ မာရကတ္ႀကီးနဲ႔ သူ႔လူေတြကို

ေမာ္လၿမိဳင္သူေမာ္လၿမိဳင္သား ဘုရားဒကာ ဒကာမေတြ မြန္လူမ်ိဳးသူေဌးသူႂကြယ္ေတြနဲ႔ ေမာ္လၿမိဳင္ 

အေရးပိုင္မင္း အဂၤလိပ္ႀကီးရယ္ (အဲဒီ အေရးပိုင္မင္း အမည္ကလည္း ေျပာင္း ဆိုေတာ့ သရက္မွာ 

ေတြ႔ခဲ့တဲ့ အေရးပိုင္အမည္နဲ႔ တူေနပါတယ္) ေမာ္လၿမိဳင္ေရာက္ သာသနာျပဳ ျပင္သစ္ ခင္ႀကီးေတြ

က ဝိုင္းဝန္း ဧည့္ခံ ၾကပါတယ္။

၁၈၇၄ ဧပရယ္လ တရက္ေန႔ ေနမြန္းတည့္ၿပီးမွာ ေမာ္လၿမိဳင္ဆိပ္ကမ္းမွ ေတာင္စူးစူးသို႔ဦးတည္ကာ

SS Cocoanada အက္စ္အက္စ္ ကိုကိုးနာဒ ပင္လယ္ကူး မီးသေဘၤာႀကီးဟာ ရြက္လႊင့္ ထြက္ခြာလာ 

ပါတယ္၊ ကင္းဝန္ မင္းႀကီးရဲ႕ ျပင္သစ္ျပည္သြား ေဒးလီးမွတ္ စာတမ္းကလည္း အခုမွ အမွန္အကန္ 

အသက္ဝင္လာတယ္ ေျပာရမွာပါ။

ဦးျခိမ့္ ဦးေရႊအိုး ကင္းဝန္မင္းႀကီး ဦးေရႊပင္ (၁၈၇၃)                                 (Photo Google)

သံႀကီးျဖစ္သူ ကင္းဝန္မင္းႀကီးနဲ႔အတူ ဒီခရီးကို အတူသြား ခဲ့ၾကသူမ်ားက သံလတ္အျဖစ္နဲ႔ စာေရး 

ေတာ္ႀကီး ဦးၿခိမ့္၊ သံငယ္အျဖစ္က ပညာေတာ္သင္ေက်ာင္းသား ေမာင္ေအာင္သူ၊ ျပင္သစ္သံလတ္ 

Comte Marescalchi မာရကတ္ႀကီး တို႔ပါ၊ တျခားသူေတြ ဘယ္သူဘယ္ဝါ ပါဝင္ပါတယ္ ဆိုတာက 

ေတာ့ သဲသဲကြဲကြဲ ေရးထားတာ မေတြ႔ရပါဘူး။

၁၈၂၂ ခုႏွစ္မွာ ေမြးဖြားခဲ့သူ ကင္းဝန္မင္းႀကီးဟာ  သံႀကီး အျဖစ္ ဒီလို ျပင္သစ္ျပည္သို႔ ပင္လယ္ကူး 

သေဘၤာစီး ခရီးႏွင္ခဲ့ခ်ိန္ ၁၈၇၄ ခုႏွစ္မွာ အသက္ ၅၂ ႏွစ္ ရွိေနပါၿပီ၊ ဒီ ျပင္သစ္သြား ခရီး မွတ္တမ္း 

ေရးသားတဲ့ ၁၈၇၄ ခုႏွစ္ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၁၂၃၅ ခရီးစဥ္က ကင္းဝန္မင္းႀကီးရဲ႕ ဒုတိယေခါက္ ခရီး 

စဥ္ပါ၊ ပထမ အႀကိမ္ သြားခဲ့တာကေတာ့ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၃၃ ခုႏွစ္ ေအဒီ ၁၈၇၁ ခုႏွစ္ လန္ဒန္ 

ဂရိတ္ဘရိတန္ အာရလန္သို႔ သြားတဲ့ ခရီးစဥ္မွာ ျပင္သစ္ၿမိဳ႕ကို ျဖတ္သန္းသြားတာပါ။

ပထမအေခါက္သြားစဥ္က ပါဝင္ခဲ့ၾကတဲ့ ပန္တဥ္းဝန္ ဦးေရႊဘင္၊ ဖန္ခ်က္ဝန္ ဦးေရႊအိုးတို႔ကေတာ့ ဒီ 

ဒုတိယေခါက္မွာ မပါၾကေတာ့ပါဘူး၊ ပထမေခါက္ သံငယ္အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ဦးၿခိမ့္ကေတာ့ ဒုတိယ 

ေခါက္မွာ သံလတ္ ရာထူး တက္ၿပီး ပါဝင္ခဲ့တဲ့သူပါ၊ သံလတ္ ဦးေရႊအိုးကေတာ့ ကေနာင္မင္းသားရဲ႕ 

ပထမ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံျခားျပန္ အင္ဂ်င္နီယာ တဦးပါ၊ ပါရစ္ ေဆာ္ဘြန္းေက်ာင္းထြက္ျဖစ္ၿပီး ပါရစ္ၿမိဳ႕မွာ

သားနဲ႔ မယားနဲ႔ ရွိခဲ့သူ ပထမ ျမန္မာ့ ဆရာ့ဆရာ ဂုရုႀကီး တဦးပါ၊ ဟာ့ဟ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ကင္းဝန္ 

ႀကီး ေမာင္ေရႊအိုးကို ေၾကာက္ၿပီး ေနာက္တေခါက္ မေခၚဝံ့ေတာ့ဘဲ ေဂ်ာင္ထိုးခဲ့ဟန္ တူပါတယ္။

ဦးၿခိမ့္ကေတာ့ ကံေကာင္းသူေလလား အလုပ္မတရားလုပ္ရသူလား   မေျပာႏိုင္ပါဘူး၊ ၁၈၇၆ ခုႏွစ္

မွာေတာ့ သံႀကီးရာထူးထိတက္ၿပီး ပူတေက စပိန္ အီတာလီျပည္သို႔ တတိယေခါက္ သြားခဲ့ရပါေသး

တယ္၊ အဲဒီခရီးစဥ္ကိုေတာ့ သူ႔ဆရာ ကင္းဝန္ႀကီးကိုယ္စား သူကိုယ္တိုင္ ပူတေက စပိန္ အီတာလွ်ံ 

သြားေန႔စဥ္မွတ္ စာတမ္းကို ေရးသားစီရင္ခဲ့ပါတယ္၊ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းလွမွာ ေသခ်ာပါတယ္၊ 

သို႔ေသာ္လည္း အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားမွာ တင္ထားသူမရွိ စာအုပ္ဆိုင္မ်ားမွာ ရွာေဖြလို႔မရခဲ့ပါ

လို႔ ေမာင္ရင္ငေတလည္း ျမည္း မွတ္ ဖတ္ခ်င္ေနတဲ့ စာတအုပ္ပါ၊ အခြင့္ရရင္ ရွာဖတ္ပါဦးမယ္။

ပေလာပီနံသို႔

ကင္းဝန္မင္းရဲ႕ ပထမအေခါက္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕သြား ခရီးစဥ္မွာတုန္းကလည္း မႏၱေလးကေန ရန္ကုန္သို႔

စၾကာယာဥ္မြန္ မီးသေဘၤာနဲ႔ဆင္းလာ ရန္ကုန္မွာ စၾကာယာဥ္ပ်ံ ပင္လယ္ကူး မီးသေဘၤာကို ေျပာင္း

စီးၿပီး သြားၾကဖို႔ စီစဥ္ခဲ့ၾကေပမယ့္ ေအာက္ဗမာျပည္ အစိုးရ အဂၤလိပ္ေတြက ေရေၾကာင္း စည္းမ်ဥ္း 

အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အေၾကာင္းျပၿပီး ဗမာပိုင္ မီးသေဘၤာစီးသြားခြင့္မျပဳခဲ့တာေၾကာင့္ ခရီးသည္တင္ သေဘၤာ 

စီး သြားခဲ့ရသလို ဒီတေခါက္မွာလည္း အလားတူပါ။

သို႔ေသာ္ ပထမအေခါက္ သြားတုန္းကလို ရန္ကုန္ ဆိပ္ကမ္း ကထြက္ သီဟိုဠ္ကၽြန္း သီရိလကၤာ ေရ 

လမ္းေၾကာင္းကေန အိႏၵိယ သမုဒၵယာ အေနာက္ေျမာက္စြန္း ပင္လယ္နီ အဝင္ဝက ဒီကေန႔ ယီမင္

ႏိုင္ငံ Aden ေအဒင္ဆိပ္ကမ္းသို႔ ဦးတည္သြားျခင္းမဟုတ္ပါဘဲ ရန္ကုန္ ေမာ္လၿမိဳင္မွတဆင့္ Pulau

Pinang ပေလာပီနံ Malacca မလာက စင္ကာပူကၽြန္းကမွ တဆင့္ၿပီး တဆင့္ သြားခဲ့တာပါ။

ကင္းဝန္မင္းတို႔ရဲ႕ SS Cocoanada ကိုကိုးနာဒ မီးသေဘၤာႀကီးဟာ ေမာ္လၿမိဳင္ ဆိပ္ကမ္းမွ ဧပရယ္

တရက္ေန႔ ေန႔လယ္ပိုင္း ေက်ာက္ႏႈတ္ထြက္ခြာလာတာ ပေလာပီနံကိုေရာက္ေတာ့ ဧပရယ္ ငါးရက္ 

ေန႔ တနဂၤေႏြေန႔ ေန႔လယ္ ၁၂ နာရီ ထိုးပါၿပီ။

မန္းသန္လ်က္ေမာ္ဆိပ္ကမ္းက စစ္ကိုင္းဘက္ကိုၾကည့္ရတာႏွင့္ သြင္သြင္တူေသာ ပေလာပီနံကၽြန္း 

အေၾကာင္း ေတာေတာင္ စိမ္းစိုစြာနဲ႔ သာယာတဲ့အေၾကာင္း တရုတ္တန္းေစ်း ေက်ာက္မႈန္႔ခင္း လမ္း 

ေလးမ်ား သန္႔ရွင္းတဲ့အေၾကာင္း နဂဘာရီအုန္းနဲ႔တူတဲ့ နိကိုပါအုန္းပင္မ်ား ေပါမ်ားလွတဲ့အေၾကာင္း

ပသွ်ဴး တရုတ္ ျမန္မာ ယိုးဒယား သိုးေဆာင္းလူမ်ိဳးမ်ား ေရာျပြန္း ေနထိုင္ၾကတဲ့အေၾကာင္း အေတာ္ 

စံုေအာင္ ေရးပါတယ္၊ တညအိပ္ ရပ္နားၿပီး ဧပရယ္လ ၆ ရက္ေန႔ မနက္မွာ ခရီးဆက္ပါတယ္။

မလာကမွ စင္ကာပူသို႔                                                                 (Photo Google) 

ဧပရယ္ ၆ ရက္ေန႔ တနလၤာ မနက္မွာ ပီနံဆိပ္ကမ္းက ထြက္လာၿပီး ကမ္းေဘးတေလွ်ာက္ အုန္းပင္ 

ေပါမ်ားေၾကာင္း သီဟိုဠ္ကၽြန္းထက္ မ်ားမည္ ထင္ေၾကာင္း ပသွ်ဴး မေလး လူမ်ိဳးတို႔ရဲ႕ ေနရပ္ အရင္း

ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိပ္ကမ္းေနရာေတြကိုေတာ့ အဂၤလိပ္ေတြက အပိုင္စား ျပဳထားေၾကာင္း ေရးပါတယ္။

Malacca မေရာက္ခင္မွာ ဒီကေန႔ မေလးရွားရဲ႕ အႀကီးဆံုး ဆိပ္ကမ္း Port Kelang တည္ရွိပါတယ္၊

ေမာင္ရင္ငေတ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္လြန္က က်င္လည္ခဲ့ဖူးတဲ့ Port Kelang ဆိပ္ကမ္းက ကင္းဝန္မင္းႀကီး 

ေခတ္ ၁၈၇၄ ခုမွာ ေတာဆိပ္ကမ္းတခု အေနသာရွိေသးတယ္ ထင္ပါရဲ႕ ဘာမွ်ညႊန္းဖြဲ႔ မသြားပါဘူး၊ 

ေမာင္ရင္ငေတတို႔ေခတ္ Port Kelang ဆိပ္ကမ္းက သေဘၤာႀကီးငယ္ေတြနဲ႔ စည္ကားေနပါၿပီ။

ဧပရယ္ ၇ ရက္ေန႔မနက္ မိုးအရည္ထန္စြာ ရြာေနတုန္း မလာက ဆိပ္ကမ္းနားမွာ ေက်ာက္စြဲ ရပ္နား 

ပါတယ္၊ Malacca မလာကကၽြန္းသား ပသွ်ဴး အမ်ားပင္ စင္ကာပူသြားဖို႔ သေဘၤာေပၚ တက္လာၾက 

ပါတယ္၊ မြန္းလြဲခ်ိန္မွာ သေဘၤာ ျပန္ထြက္လာၿပီး ယာဘက္မွာ ေဟာ္လန္ လူမ်ိဳးေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ 

Sumatera စမတ္တရားကၽြန္းကို ျမင္တံုမျမင္တံုနဲ႔ ျဖတ္သန္းလာခဲ့တာ တေန႔နဲ႔တညပါ။

Malacca မလာက ပင္နင္စူလာေျမ အစြန္းမွာေတာ့ စင္ကာပူကၽြန္းေျမသို႔ ေရာက္လာခဲ့ပါၿပီ၊

ကိုကိုးနာဒရဲ႕ ခရီးစဥ္က ဒီေနရာမွာ အဆံုးသတ္ခဲ့ပါၿပီ၊ ကင္းဝန္ႀကီးတို႔ကေတာ့ အေနာက္တိုင္းသြား 

မီးသေဘၤာသစ္ တစီးကို ေျပာင္းစီးလို႔ ခရီးဆက္ႏွင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကင္းဝန္ႀကီးတို႔ သေဘၤာ စင္ကာပူ ဆိပ္ကမ္းကပ္ေတာ့ ၁၈၇၄ ခုႏွစ္ ဧပရယ္ ၉ ရက္ေန႔ပါ၊ မႏၱေလး 

သန္လ်က္ေမာ္ ဆိပ္ကမ္းမွ  စထြက္လာတာက ၁၂၃၅ ခု တေပါင္း လျပည့္ေက်ာ္ ၁၂ ရက္ စေနေန႔

၁၈၇၄ မတ္လ ၁၄ ရက္ေန႔၊ ေမာ္လၿမိဳင္ကထြက္လာတာ ဧပရယ္လ တရက္ေန႔ဆိုေတာ့ မန္းေျမက

ထြက္လာတာ စုစုေပါင္း ၂၆ ရက္ ရွိၿပီး ေမာ္လၿမိဳင္က ထြက္လာတာ ၈ ရက္ ရွိခဲ့ပါၿပီ။

Botanical Garden                                                                    (Photo Google)

စင္ကာပူ၌ ရွစ္ညတိုင္

ဧပရယ္ ၉ ရက္ စင္ကာပူ ဆိပ္ကမ္းကပ္ေတာ့ ေမာ္လၿမိဳင္တို႔ ပီနံတို႔လို ေရႊဗမာေတြ သိပ္မမ်ားေသး

လို႔ထင္ပါရဲ႕ ျပင္သစ္သံလတ္မာရကတ္ႀကီး အေျပးအလႊား ကမ္းနာဆင္း တည္းေနရန္တိုက္ ရွာရပါ 
တယ္၊ မၾကာခင္ ျပန္ေရာက္လာၿပီး တည္းေနရန္ တိုက္အိမ္ ရခဲ့ေၾကာင္း ကလာရင္တန္ ဟိုတက္ဟု 
ေခၚေၾကာင္း လူႀကီးငါးျပား ေပးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းပို႔ပါတယ္၊ ကင္းဝန္တို႔အဖြဲ႔ တည္းခိုတယ္ 
ဆိုတဲ့ Clarington Hotel အမည္က ဒီကေန႔ အင္တာနက္ ေဟာ္တယ္ေလာကမွာ ရွာမေတြ႔ေတာ့ပါ

ဘူး၊ စင္ကာပူတင္မွာမက တျခားမွာလည္း အမည္ဆင္တူေတာင္ မေတြ႔တာပါ၊ Clarington အမည္ 
နဲ႔ ၿမိဳ႕ေလးမ်ားကိုေတာ့ အေမရိကေျမာက္ပိုင္းမွာ ရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရပါတယ္၊ အကယ္၍မ်ား ကင္းဝန္ 
မင္းႀကီးတို႔ တည္းေနသြားပါတဲ့ ကလာရင္တန္ ဟိုတက္ အေဆာက္အဦးေလးမ်ား ရွိမ်ား ရွိေနေသး 
ပါက (မိုးပ်ံတိုက္ျမင့္ႀကီးမ်ား တည္ေဆာက္တဲ့အထဲ မပါသြားခဲ့ရင္ေပ့ါ) ေမာင္ရင္ငေတ သြားေရာက္ 
မွတ္တမ္းျပဳခ်င္လို႔ အေၾကာင္းၾကားၾက ေစလိုေၾကာင္းပါ။

စင္ကာပူတပတ္တာကာလ ျမင္ေတြ႔ၾကားသိသမွ် ကင္းဝန္ႀကီး ေရးသားသြားတာကေတာ့ စင္ကာပူ 
ဆိုတာ ဧရွတိုက္ ေတာင္မ်က္ႏွာ ေျမအဆံုးမွာ တည္ရွိေၾကာင္း၊ ရွိရင္း မေလးေတြ ပသွ်ဴးလူမ်ိဳးေတြ 
ဆိုတာက စီးပြားတိုးပြားေအာင္ မလုပ္တတ္ေၾကာင္း၊ ေရွ႕မ်က္ႏွာ ပင္လယ္ကမ္းထိပ္မ်ားမွာ တရုတ္ 
ေတြ သိုးေဆာင္းေတြရဲ႕ တိုက္အိမ္ အေကာင္းအမြန္မ်ား ေနာက္ဝယ္ ေထာင့္ကြယ္မွာသာ ေနၾကသူ 
မ်ား ျဖစ္ၾကေၾကာင္း၊ ပသီေတြနဲ႔ ဇာတ္တူ ဘုရားတူ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ခ်ိပ္ ငရုတ္ေကာင္း သာကူ စပါး

တႏွစ္လွ်င္ ဒဂၤါးႀကီးေခၚ ေဒၚလာ တကုေဋ ဖိုးခန္႔ ထြက္ရွိေၾကာင္း၊ ဒူးရင္း မင္းကြတ္ အုန္း ငွက္ေပ်ာ 
အလြန္ေပါေၾကာင္း၊ ကြမ္းသီးလည္း အမ်ားထြက္ေၾကာင္း၊ ထို မေလးကြမ္းသီး မလာက ကြမ္းသီးကို 
ျမန္မာတို႔က မလာယု ကြမ္းသီးဟု ေခၚေဝၚၾကေၾကာင္း၊  တရုတ္ ျပင္သစ္ အဂၤလိပ္ အသံုးအေဆာင္ 
အလိုရွိရာ ရႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ အီေနာင္ဇာတ္လည္း ပသွ်ဴးဘာသာနဲ႔ ရွိေၾကာင္း၊ တခ်ိဳ႕ေသာ အေခၚအ 
ေဝၚမ်ားကိုေတာ့ အသံထြက္မ်ား ကြဲလြဲလြန္း၍ ေမးမရခဲ့ပါေၾကာင္း။

ဥေရာပပံုစံဂါရတင္း Botanical Garden ဗိုလ္တန္နိဂတ္ ဂါရတင္းလည္း ပန္းမ်ိဳးစံု ပြင့္မ်ိဳးစံု သီးမ်ိဳးစံု

ငွက္မ်ိဳးစံုနဲ႔ အထူးပင္သာယာလွပါေၾကာင္း၊ (အဲဒီ Singapore Botanic Garden ဆိုတာက ဒီကေန႔ 
ဆုိရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၈ ႏွစ္ ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္ၿပီး ၁၈၅၉ ခုႏွစ္မွာ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့တာမို႔ ကင္းဝန္မင္းလည္ပတ္ 
ခြင့္ ရခဲ့ခ်ိန္က သက္တမ္း ၁၅ ႏွစ္ တိုင္ခဲ့ပါၿပီ၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ယူနက္စကိုရဲ႕ World Heritage Site 
အျဖစ္ စာရင္းေပါက္ခဲ့တဲ့ အာရွရဲ႕ တခုတည္းေတာ့ ပန္းဥယ်ာဥ္ႀကီးပါ၊) လမ္းမ်ား ေစ်းကနား တိုက္

ေနအိမ္ သစ္ပင္မ်ားနဲ႔ အႀကီးအက်ယ္ လွပေကာင္းမြန္ ရွိေၾကာင္း၊ လမ္းေသး လမ္းမမ်ားမွာ ဓါတ္မီး 
မ်ားထြန္းေၾကာင္း၊ တရုတ္ဟိုတက္ သိုးေဆာင္းဟိုတက္ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ ဥေရာပ ဟိုတက္ေခၚ ဟိုတက္ 
တိုက္ အႀကီးဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မလာကကၽြန္းကို ေစာ္ဘြားအသီးသီးတို႔ ကိုယ့္နယ္နဲ႔ကိုယ္ စိုးအုပ္ၾက 
ပါေၾကာင္း၊ စင္ကာပူ ဆိပ္ကမ္း ခံတပ္ၿမိဳ႕ကိုေတာ့ အဂၤလိပ္ၿမိဳ႕ဝန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနေၾကာင္း၊ ပါရင္းေငြကို

ေဒၚလာေခၚ ဒဂၤါးႀကီးႏွင့္ ဘဏ္တိုက္မွာ လဲလွယ္ရေၾကာင္း၊ ဘယ္ႏႈန္းနဲ႔ လဲ ရသလဲကေတာ့ ျမန္မာ

၁ိ သံုး ဒဂၤါး ၂ ိ၂ဴး ၁ဲ ရွိသည္ဟုသာေရးပါတယ္၊ စင္ကာပူလား ယူအက္စ္ေဒၚလာလားေတာ့ မသိပါ၊

သို႔ေသာ္လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ အေနာက္တိုင္းသား လူျဖဴ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ အေမရိကန္လို႔ေတာ့ မပါပါဘူး။

လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂၀၁၈-၁၈၇၄ = ၁၄၄ ႏွစ္က ကင္းဝန္မင္းႀကီး မ်က္ျမင္ေရးမွတ္ သြားခဲ့တာေတြပါ၊

စင္ကာပူက ဘယ္အေျခအေနရွိၿပီး ေရွ႕ဘယ္ေလာက္ ေျပးေနပါသလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ ကင္းဝန္ႀကီး

ဆီသို႔သာ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် သြားေရာက္စံုစမ္းေမးျမန္းၾကပါခင္ဗ်ာ၊ ေမာင္ရင္ငေတကေတာ့ စလံုး

အေၾကာင္း ဝလံုးေလာက္သာ သိေသာသူသာပါ။

အီတာလ်ံေကာင္စစ္ ျပင္သစ္ေကာင္စစ္ ရြတ္ရွားမင္းေကာင္စစ္ ဂ်ဟိုးမင္း ျပင္သစ္ ခင္ႀကီး ဘုရင္ဂ်ီ 
ခင္ႀကီး မလာကၿမိဳ႕ဝန္ စင္ကာပူၿမိဳ႕ဝန္တို႔နဲ႔ ဧည့္ခံပြဲေတြ စားပြဲေတာ္ေတြမွာ ေတြ႔ဆံုခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္၊ 
ဘာေတြ ေဆြးေႏြးၾကတယ္ဆိုတာ ေမာင္ရင္ငေတ့ လိုင္းမဟုတ္လို႔ စိတ္မဝင္စား မေရးေတာ့ပါဘူး။

စိတ္ဝင္စားရင္ေတာ့ မူရင္း ျပင္သစ္ၿမိဳ႕သြား ကိုသာ ဖတ္ရႈၾကည့္ၾကည့္ဝကပါရန္။

ကင္းဝန္ႀကီးနဲ႔အဖြဲ႔သားေတြ စင္ကာပူၿမိဳ႕မွာ ရွစ္ရက္တိုင္ ေနခဲ့ၾကပါတယ္၊ စင္ကာပူသၾကၤန္ကို ဆင္ 
ႏႊဲခဲ့ၾကတယ္ဆိုႏိုင္ပါတယ္၊ သၾကၤန္ပြဲအေၾကာင္း ႏွစ္သစ္ကူးအေၾကာင္းေတာ့ ကင္းဝန္ႀကီးေရးတဲ့ထဲ 
မပါဝင္ပါဘူး၊ သၾကၤန္ကာလ ျဖတ္သန္းအၿပီး ၁၂၃၅-၁၂၃၆ နွစ္ကူးအၿပီး ကဆုန္လဆန္း ၂ ရက္ေန႔

(ေအဒီ ၁၈၇၄ ဧပရယ္လ ၁၇ ရက္ေန႔) ညေနပိုင္းမွာ SS Sind စင္း အမည္ရ မီးသေဘၤာနဲ႔ စင္ကာပူ

ဆိပ္ကမ္းက အေနာက္ေျမာက္ဘက္ဆီသို႔ စတင္ ဦးတည္  ထြက္ခြာလာခဲ့ၾကပါတယ္။

မႏၱေလး ရန္ကုန္ ေမာ္လၿမိဳင္ ပီနံ မလာက စင္ကာပူ ဂါလု ကီလိုမီတာ ေျခာက္ေထာင္

စင္ကာပူ စမတ္တရား မလာက ေရလက္ၾကား

၁၂၃၅-၁၂၃၆ နွစ္ကူးအၿပီး ကဆုန္ လဆန္း ၂ ရက္ေန႔ ေအဒီ ၁၈၇၄ ဧပရယ္လ ၁၇ ရက္ေန႔ ညေန ပိုင္းမွာ SS Sind စင္း မီးသေဘၤာနဲ႔ စင္ကာပူ ဆိပ္ကမ္းက ခြာလာခဲ့ၾကတာ ပထမေတာ့ ေမာ္လၿမိဳင္ ကလာခဲ့တဲ့ မလာက ေရလက္ၾကားအတိုင္း ေျမာက္ဘက္သို႔ ဦးတည္ ေမာင္းပါတယ္၊ ေနာက္တေန႔ မနက္ႀကီး ပေလာပီနံနား အေရာက္မွာမွ အေနာက္ေျမာက္ အေနာက္စူးစူး သီဟိုဠ္ကၽြန္းသို့႔ ဦးတည္ ခုတ္ေမာင္းပါတယ္၊ စင္ကာပူ သီဟိုဠ္ သီရိလကၤာ အထိ ကင္းဝန္မင္း ေလနဲ႔ ေျပာရရင္ ဘယ္ႏွခ်က္ ဘယ္ႏွေမာင္း ရွိၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ခရီးေပါက္ခဲ့တာကေတာ့ တိုင္ေပါင္း ဘယ္ႏွရာဘယ္ႏွေထာင္မ်ွ ရွိၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေရးရမွာပါ၊ ဒါေပမယ့္ ေမာင္ရင္ငေတ့အတြက္ မလြယ္လွလို႔ မေရးျပေတာ့ပါဘူး။

ကင္းဝန္မင္းႀကီးဟာ အရာရာကို သိခ်င္ မွတ္ခ်င္ စူးစမ္းေလ့လာရံုမ်ွမက အေမးအျမန္းလည္း ထူသူ ျဖစ္ဟန္ တူပါတယ္၊ ပေလာပီနံ မလာက စင္ကာပူသို႔ေလာက္ ေရာက္စဥ္ကေန ပထဝီ သမိုင္း လူမႈ ဘဝ အေၾကာင္းေတြ စပ္စပ္စုစု ေရးလာခဲ့တာ အေတာ္စံုလွတာမို႔ သူ႔ေခတ္သူ႔ကာလ ဗမာစာေပမွာ မေတြ႔ရွိႏိုင္တဲ့ အေရးအသားမ်ိဳးပါ၊ သမိုင္းအေၾကာင္းေတြ အျပင္ ပထဝီအေၾကာင္း အခ်က္အလက္ ေတြကိုလည္း ဦးစားေပး ေရးတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

သိပၸံေမာင္ဝတို႔ ဦးေဘေမာင္တင္တို႔ သိန္းေဖျမင့္တို႔ေတာင္မွ ကင္းဝန္ႀကီးထက္ အႏွစ္ငါးဆယ္နီးနီး ေနာက္က် ေရးတဲ့ စာေတြက ကင္းဝန္ႀကီးရဲ႕ ေဒသႏၱရ လူမႈ ဘဝ လူမႈ ႐ႈခင္း သမိုင္း ပထဝီ အမည္ အခ်က္အလက္ မစံုစိပါဘူး၊ ကင္းဝန္ႀကီးက အခ်ိန္နာရီ အကြာအေဝးပါ ထည့္ေရးတာပါ။

သို႔ေသာ္လည္း ကင္းဝန္ႀကီးရဲ႕ သူ႔တို႔ေခတ္ ဗမာ အသံုးအႏႈန္း ေမာင္းေတြ တိုင္ေတြဟာ မိနစ္ နာရီ မိုင္ ကီလိုေတြနဲ႔ အသားက်ယဥ္ပါးေနတဲ့ ေမာင္ရင္ငေတတို႔အတြက္ စိမ္းလွတာမို႔ ခန္႔မွန္းရ မလြယ္ လွပါဘူး၊ အဲဒါေတာင္ ေမာင္ရင္ငေတ တို႔ေခတ္ အင္တာနက္ ဂ်ီပီအက္စ္ ဂူဂဲလ္ ဝီကီ မေပၚေသးတဲ့ ေခတ္မို႔လို႔ ဒီေလာက္သာ ေန႔စဥ္မွတ္ စာေရးႏိုင္ခဲ့တာပါ၊ အကယ္၍သာ အဲဒါမ်ိဳးေတြသာေပၚေပါက္ ရွိမ်ားသာရွိခဲ့ရင္ေတာ့ ကင္းဝန္မင္းႀကီးရဲ႕ ေန႔စဥ္မွတ္ဟာ အခုလို စာမ်က္ႏွာသံုးရာမက သံုးေထာင္ မက သံုးေသာင္းေလာက္ ထူထဲသြားႏိုင္ေၾကာင္းပါ၊ လက္ဖ်ားခါရေအာင္ ေသခ်ာလွပါေၾကာင္း။

ကင္းဝန္မင္းႀကီးရဲ႕ စမဲ (အမဲသား) ဗ်ာသယ္ (ဘရားသား) ျပားႏိုး (ပီယာႏို) ရြတ္ရွား (ရုရွား) ဘစ္ရွိ မန္ကာ (Fish Market) ဘာသား (Father) တို႔အျပင္ ျမန္မာေဆးလိပ္ျဖဴ (ေျပာင္းဖူးဖက္ေဆးလိပ္) အစရွိတဲ့ အသံဖလွယ္ ေရးသားသံုးႏႈန္း သြားတာေတြက ခ်စ္စရာ လွပေနပါတယ္။

ပေလာပီနံသို႔မေရာက္ခင္ လမ္းခရီးတေလွ်ာက္ ဝဲဘက္မွာေတာ့ ဒီကေန႔ အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ Sumatera စမတ္တရားကၽြန္း တည္ရွိေၾကာင္း၊ အဲဒီကၽြန္းရဲ႕ ေျမာက္ဖ်ားစြန္းမွာ ဒီကေန႔ Aceh ေခၚ Achin ေခၚ (Acehnese People) ပသွ်ဴးေတြရဲ႕ ေနရပ္ရင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုးသြမ္းလွေၾကာင္း ေဟာ္လန္ပိုင္ ျဖစ္ ေၾကာင္း၊ ကင္းဝန္ႀကီးကေတာ့ အခ်ည္န သို႔မဟုတ္ အစည္ၿမိဳ႕လို႔ သုံးႏံႈးသြားပါတယ္၊ ၁၉၉၀ ခုလြန္ ကာလမ်ားက Acehnese People အင္ဒိုနီးရွန္းမ်ားအင္ဒိုမေလးမ်ားနဲ႔ ေမာင္ရင္ငေတ အလုပ္အတူ လုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္၊ သူတို႔ဟာ အမ်ားအားျဖင့္ ၾကမ္းတမ္းေပမယ့္ ဆိုးသြမ္းလွသူမ်ားမဟုတ္ ရိုးသားသူ

အသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္၊ ေမာင္ရင္ငေတနဲ႔ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရသူမ်ားကိုသာ ေျပာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ အဲဒီ ပီနံ မလာက ဂ်ဟိုး စင္ကာပူ အခ်ည္န စမတ္တရား တို႔က ဟိုးေရွးအခါတုန္းက Kerajaan Melayu (Melayu Kingdom) ဆိုၿပီး တည္ရွိလာခဲ့တဲ့ တိုင္းႏိုင္ငံတခုပါ၊ ကင္းဝန္မင္းႀကီး ေရာက္ခဲ့စဥ္မွာေတာ့ ေဟာ္လန္ပိုင္ျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္ ျပင္သစ္ အီတာလီ တို႔ ေျခရႈပ္ေနၾကခ်ိန္ပါ။

စမတ္တရားေျမာက္ဖ်ား Aceh အခ်ည္နနယ္ေက်ာ္ေတာ့ ကုန္းေျမနဲ႔ေဝးရာ ေရာက္လာပါၿပီ၊ အိႏၵိယ သမုဒၵရာကို အေရွ႕က အေနာက္ သြားရပါေတာ့မယ္၊ စင္းမီးသေဘၤာရဲ႕ ဦးတည္ရာကေတာ့ သီဟိုဠ္

ကၽြန္းေျမေတာင္ပိုင္းက ဂါလုၿမိဳ႕ဆီသို႔ပါ၊  ဒီကေန႔အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ Java ဂ်ာပါ Borneo ေဘာ္ႏိုးကြၽန္း ဗာလီကၽြန္းေတြရဲ႕အေၾကာင္းကို ထည့္ေျပာ ထည့္ေရးခ်င္ဟန္ တူေပမယ့္ လမ္းေၾကာက အဲဒီဘက္ မတည့္တာေၾကာင့္ စမတ္တရားကၽြန္းရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းမွာ တည္ရွိပါေၾကာင္း ရဲရင့္ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ပသွ်ဴးေတြ ေနထိုင္ၾကေၾကာင္း ေဟာ္လန္ အလံစိုက္ ေစာင့္ေရွာက္ထားေၾကာင္းသာ ေရးခဲ့ပါတယ္။

စင္ကာပူမွာ ရွစ္ညနားခဲ့ရလို႔လား ဒီတေခါက္ ျပင္သစ္ၿမိဳ႕သြားကို လန္ဒန္ၿမိဳ႕သြားထက္ စံုေစ့ေအာင္ ေရးဖို႔ အားတင္းခဲ့လို႔ေလလားမသိ၊ ကင္းဝန္ႀကီးရဲ႕ ေန႔စဥ္မွတ္က အားမာန္တက္လာသလို ပုိျပည့္စံု ပိုမို သြက္လက္လာတာကေတာ့ အမွန္ပါ။

Andaman အႏၱမန္နဲ႔ Nicobar နီကိုပါ ကၽြန္းမ်ား                         (Photo Google)

မလာကမွ သီဟဠဒီပသို႔

စင္ကာပူက ထြက္ခြာ လာၿပီး သံုးရက္အၾကာ ၁၂၃၆ ကဆုန္ လဆန္း ၅ ရက္ ေအဒီ ၁၈၇၄ ဧပရယ္ လ ၂၀ ရက္ ေန႔မွာ မလာက ေရလက္ၾကားက လြန္ေျမာက္ခဲ့ၿပီး အက္စ္အက္စ္ စင္း မီးသေဘၤာဟာ

Sumatera စမတ္တရားကၽြန္း ေျမာက္ထိပ္က Pulau We ပေလာဝိုက္၊ Pulau Nasi (Nasi Island)

ပေလာနာစီ၊ Andaman အႏၱမန္နဲ႔ Nicobar နီကိုပါကၽြန္းမ်ားၾကား Andaman Sea ကပၸလီပင္လယ္ Bay of Bengal ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ ေရျပင္က်ယ္ကို မနားစတမ္း ျဖတ္သန္းခဲ့ရပါတယ္။

အိႏိၵယ သမုဒၵရာ ေရနက္ပိုင္း ေရာက္လာၿပီး လိႈင္းလူး သေဘၤာမူးသူမ်ား ရွိလာပါၿပီ၊ ေနာက္သံုးရက္ လဆန္း ၈ ရက္ ဧပရယ္ ၂၃ ရက္ မနက္မွာေတာ့ သီရိလကၤာ ေတာင္ဖ်ားက ဂါလုဆိပ္ကမ္းသို႔ စင္း မီးသေဘၤာႀကီး ဝင္ေရာက္ဆိုက္ကပ္ အနားယူပါၿပီ၊  စင္ကာပူ ဂါလုသို႔ လမ္းမွာ မရပ္မနားႏွင္ခဲ့ရတဲ့ စုစုေပါင္း ၆ ရက္ ခရီးစဥ္ပါ၊ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ကို သံုးရက္တာ ဝဲယာ ကမ္းမျမင္ ျဖတ္သန္းခဲ့ ရေပမယ့္ ထူးျခားတာ မရွိလို႔ ထင္ပါရဲ႕ ေရနက္နက္မွာ လိႈင္းအိထ သေဘၤာလူးလဲတာေလာက္သာ ေရးပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ကင္းဝန္ႀကီး ပထမေခါက္သြားစဥ္က ေရးတာနဲ႔ ေပါင္းစပ္ ေရးလိုက္ပါတယ္။

ပထမအေခါက္ သြားခဲ့စဥ္က ရန္ကုန္ ဆိပ္ကမ္းမွ အဂၤလိပ္ပိုင္ တနသၤာရီ မီးသေဘၤာနဲ႔ ၁၂၃၃ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းတန္ခူး လျပည့္ေက်ာ္တရက္ေန႔မွာ (၂၄ မတ္ ၁၈၇၂ ခု) စတင္၍ ထြက္လာခဲ့ၿပီး ကိုကိုးကၽြန္း

အနီးက ျဖတ္သန္းသြားခဲ့ရေၾကာင္းကို ေရးပါတယ္၊ သို႔ေသာ္ ကိုကိုးကၽြန္းမေရာက္ခင္မွာ တည္ရွိတဲ့

Preparis Island ေခၚ ပါလီပါလဲ့ ကၽြန္း အေၾကာင္းေတာ့ ကင္းဝန္ႀကီး ဘာမွ ေရးမသြားပါဘူး၊ မသိ လို႔လား ရန္ကုန္က ထြက္လာခ်ိန္မွာ စိတ္ရႈပ္စရာ မ်ားလို႔လား မသိပါဘူး၊ ကၽြန္းေစာင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကလြဲ

လို႔ ဒီကေန႔တိုင္ လူမေနတဲ့ကၽြန္းကို ဗမာလိုေရာ အဂၤလိပ္လိုပါ ေပးထားတဲ့ အမည္က ထူးဆန္းလို႔ ေမာင္ရင္ငေတ့ စိတ္ထဲ အျမဲရွိေနတဲ့ ကၽြန္းကေလးပါ၊ Coco Islands ကၽြန္းစု အမည္ကေတာ့ ထံုးစံ အတိုင္း အေစာဆံုးေရာက္ရွိလာၾကတဲ့ ေရေၾကာင္းသူရဲ ေပၚတူဂီတို႔ ေပးသြားခဲ့တဲ့ အမည္ပါ၊ တခ်ိန္ တုန္းက တကၽြန္းစံတို႔ေပ်ာ္ရာေျမ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဒီကၽြန္းေလးေတြကို ဒီေခတ္မွာ တိုးရစ္ဇမ္ စီးပြားေရးမ်ား

ေခတ္စားလာတဲ့အတိုင္း ေျပာင္းလဲဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္ ၾကားရတာေၾကာင့္ ကင္းဝန္ေျခရာ ရွာခ်င္မိ တဲ့ ေမာင္ရင္ငေတလည္း အစဥ္ေျပပါက ေရာက္ဖူးခ်င္မိပါေသးတယ္။

ကိုကိုးကၽြန္း ေက်ာ္လာၿပီးေနာက္ ဘဂၤလားေရျပင္မွာေတာ့ ရံဖန္ရံခါမွာ သေဘၤာေတြ ေတြ႔ရေပမယ့္ ကမ္းမျမင္ ကုန္းမျမင္ ကၽြန္းေသးကၽြန္းမႊားေတာင္ မေတြ႔ရေတာ့ပါဘူး၊ သေဘၤာခ်င္းေတြ႔တဲ့ခါ နီးရင္ လက္ေတြ ေဝွ႔ယမ္း ႏႈတ္ဆက္ၾက ဥၾသေတြဆြဲ အလံ တင္ခ် ႏႈတ္ဆက္ၾကတာနဲ႔ အပ်င္းေျဖၾက ရပါ ေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္ကထြက္လာၿပီး ေျခာက္ရက္ေျမာက္ နံနက္ခင္းမွာေတာ့ တံငါေလွေလးေတြ ေတြ႔ရ စိတ္လာၿပီး သီဟိုဠ္ကၽြန္း ေတာင္မ်က္ႏွာ တေလွ်ာက္ စိမ္းညိဳ႕ေသာ ေတာင္တန္း မိႈင္းညိဳ႕ညိဳ႕ အုန္း ေတာ ေက်ာက္ကမ္းပါး ေဖြးေဖြး တို႔ကိုျမင္ရေၾကာင္း ဧရာဝတီျမစ္မွ စစ္ကိုင္းဘက္ ၾကည့္ရသည္ႏွင့္ သြင္သြင္တူေၾကာင္း ဆိုျပန္ပါတယ္၊ ဂါလု ဆိပ္ကမ္းနားအေရာက္မွာ ေခတၱေက်ာက္ခ်ရပ္ၿပီး စာေပး စာပို႔ လုပ္ရံုေလးသာ နားပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ပထမေခါက္မွာ ကမ္းေပၚတက္ခ်ိန္ေတာ့ မရခဲ့ပါဘူး။

ေမာင္ရင္ငေတ ေရးသားစီရင္တဲ့ ကင္းဝန္ႀကီးနဲ႔ ခရီးသြားျခင္း အႏုပညာ

ေမာင္ရင္ငေတ ေရးသားစီရင္တဲ့ ကင္းဝန္ႀကီးနဲ႔ ခရီးသြားျခင္း အႏုပညာ

ေမာင္ရင္ငေတ ေရးသားစီရင္တဲ့ ကင္းဝန္ႀကီးနဲ႔ ခရီးသြားျခင္း အႏုပညာ