ပါရီၿမိဳ႕ကိုျဖတ္သန္းသြားသူမ်ား
စေတဖန္
မာလ္လာေမ Stéphane Mallarmé (1842-1898)
Pierre
Auguste RENOIR qui a peint son (Stéphane Mallarmé) portrait en 1892
၂၀၁၄
ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ကိုးရက္ေန႔ ပါရီၿမိဳ႕သား ကဗ်ာဆရာ စေတဖန္ မာလ္လာေမ
ကြယ္လြန္ျခင္း
၁၁၆ ႏွစ္ အမွတ္တရ ေရးျဖစ္ခဲ့တဲ့ စာစုတိုပါ။ ေမာင္ရင္ငေတ ၀၉၀၉၂၀၁၄
ဒီ
ကဗ်ာဆရာႀကီးရဲ႕အေၾကာင္း ေမာင္ရင္ငေတ ေကာင္းေကာင္း မသိခဲ့ပါဘူး၊
၂၀၁၁
ခုႏွစ္က ပါရီၿမိဳ႕ကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ ဗမာကဗ်ာဆရာႀကီး ကိုခင္ေအာင္ေအးရဲ႕ ကဗ်ာတပုဒ္
ျဖစ္တဲ့
« မာလ္လာေမရဲ႕ ယပ္ေတာင္ » ေကာင္းမႈေၾကာင့္ စိတ္ဝင္စားၿပီး မွတ္တမ္းတင္ျဖစ္တာပါ။
ကဗ်ာဆရာခင္ေအာင္ေအးရဲ႕ယပ္ေတာင္နဲ႔
မာလ္လာေမရဲ႕ယပ္ေတာင္
ဘာကြာသလဲ
ဘာတူသလဲ ေမာင္ရင္ငေတ မသိပါဘူး နားမလည္ပါဘူး၊
ပါရီၿမိဳ႕ကို
ျဖတ္သန္းသြားသူမ်ားအျဖစ္ ေမာင္ရင္ငေတ့ မွတ္တမ္းစာစုအျဖစ္သာပါ။
4,
Promenade (Quai) Stéphane Mallarmé
Musée
Départemental Stéphane-Mallarmé
Stéphane
Mallarmé စေတဖန္ မာလ္လာေမ (၁၈၄၂-၁၈၉၈)
ကဗ်ာဆရာ Stéphane
Mallarmé စေတဖန္ မာလ္လာေမ (၁၈၄၂-၁၈၉၈) ကို ပါရီၿမိဳ႕မွာ
ေမြးဖြားခဲ့ ပါတယ္၊ သူေမြးဖြားခဲ့ရာေနအိမ္ကိုေတာ့ မွတ္တမ္းမ်ားမွာ ရွာေဖြလို႔မေတြ႔ရွိရေပမယ့္
မာလ္လာေမနဲ႔ သူ႔အေပါင္းအသင္းေရာင္းရင္း စာေပအႏုပညာအမားမ်ား စုေဝးခဲ့ရာ ေနရာကေတာ့
ပါရီၿမိဳ႕လယ္က သိပ္မေဝးလွတဲ့ အမွတ္ ၁၇ ရပ္ကြက္ရွိ သူ႔ရဲ႕ေနအိမ္တိုက္ခန္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊
အဲဒီ သူေနခဲ့တဲ့ Rue de Rome အိမ္နံပတ္ ၈၇ (အခုေတာ့ ၈၉) တိုက္ခန္းက်ဥ္းကေလးမွာ
(တကယ္ေတာ့ဒီကေန႔ေခတ္ အတိုင္းတာအရဆိုရင္ သိပ္က်ဥ္းတယ္လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔မရႏိုင္ေတာ့ပါဘူး)
အဂၤါေန႔တိုင္း သူတို႔အဖြဲ႔ ဆံုေတြ႔ၾကၿပီး စာေပအႏုပညာေတြ အေတြးအေခၚဒႆနေတြကို ေျပာဆိုေဆြးေႏြး
ခဲ့ၾကရာကေနၿပီး သူတို႔အဖြဲ႔ကို Les Mardistes လို႔ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေခၚေဝၚခဲ့ၾကပါတယ္။
ေမြးဖြားခဲ့ ပါတယ္၊ သူေမြးဖြားခဲ့ရာေနအိမ္ကိုေတာ့ မွတ္တမ္းမ်ားမွာ ရွာေဖြလို႔မေတြ႔ရွိရေပမယ့္
မာလ္လာေမနဲ႔ သူ႔အေပါင္းအသင္းေရာင္းရင္း စာေပအႏုပညာအမားမ်ား စုေဝးခဲ့ရာ ေနရာကေတာ့
ပါရီၿမိဳ႕လယ္က သိပ္မေဝးလွတဲ့ အမွတ္ ၁၇ ရပ္ကြက္ရွိ သူ႔ရဲ႕ေနအိမ္တိုက္ခန္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊
အဲဒီ သူေနခဲ့တဲ့ Rue de Rome အိမ္နံပတ္ ၈၇ (အခုေတာ့ ၈၉) တိုက္ခန္းက်ဥ္းကေလးမွာ
(တကယ္ေတာ့ဒီကေန႔ေခတ္ အတိုင္းတာအရဆိုရင္ သိပ္က်ဥ္းတယ္လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔မရႏိုင္ေတာ့ပါဘူး)
အဂၤါေန႔တိုင္း သူတို႔အဖြဲ႔ ဆံုေတြ႔ၾကၿပီး စာေပအႏုပညာေတြ အေတြးအေခၚဒႆနေတြကို ေျပာဆိုေဆြးေႏြး
ခဲ့ၾကရာကေနၿပီး သူတို႔အဖြဲ႔ကို Les Mardistes လို႔ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေခၚေဝၚခဲ့ၾကပါတယ္။
ပါရီၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ဆင္ေျခဖံုးၿမိဳ႕ေလးတၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့
Vulaines-sur-Seine ၿမိဳ႕ေလးကေနအိမ္မွာ ေနထိုင္
ေနရင္း ၁၈၉၈ ခုႏွစ္ အသက္ ၅၆ ႏွစ္အရြယ္မွာ ကြယ္လြန္ သြားခဲ့ပါတယ္၊ ကဗ်ာဆရာႀကီး ေနထိုင္
ကြယ္လြန္သြားခဲ့ရာ အဲဒီအိမ္ကေလးကို ကဗ်ာဆရာႀကီးမရွိေတာ့တဲ့ ေနာက္ေလးႏွစ္အၾကာ ၁၉၀၂
ခုႏွစ္မွာ ကဗ်ာဆရာႀကီးရဲ႕ သမီးေတာ္အႀကီးဇနီးေမာင္ႏွံက ဝယ္ယူခဲ့ၿပီးေနာက္ မာလ္လာေမ သံုးစြဲ
ခဲ့တဲ့ ပစၥည္းပစၥယေတြကို ျပတိုက္ေလးတခုအေနနဲ႔ အမွတ္တရ ျပသထားရွိခဲ့ပါတယ္။
ေနရင္း ၁၈၉၈ ခုႏွစ္ အသက္ ၅၆ ႏွစ္အရြယ္မွာ ကြယ္လြန္ သြားခဲ့ပါတယ္၊ ကဗ်ာဆရာႀကီး ေနထိုင္
ကြယ္လြန္သြားခဲ့ရာ အဲဒီအိမ္ကေလးကို ကဗ်ာဆရာႀကီးမရွိေတာ့တဲ့ ေနာက္ေလးႏွစ္အၾကာ ၁၉၀၂
ခုႏွစ္မွာ ကဗ်ာဆရာႀကီးရဲ႕ သမီးေတာ္အႀကီးဇနီးေမာင္ႏွံက ဝယ္ယူခဲ့ၿပီးေနာက္ မာလ္လာေမ သံုးစြဲ
ခဲ့တဲ့ ပစၥည္းပစၥယေတြကို ျပတိုက္ေလးတခုအေနနဲ႔ အမွတ္တရ ျပသထားရွိခဲ့ပါတယ္။
၁၉၈၅
ခုႏွစ္မွာေတာ့ အဲဒီ စဲန္းျမစ္နေဘးက သာယာလွပေအးခ်မ္းတဲ့ ကဗ်ာဆရာႀကီးရဲ႕ ေနအိမ္ကို
Seine-et-Marne ခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီ ဝယ္ယူထိမ္းသိမ္းျပဳျပင္ခဲ့ၿပီး Musée Départemental
Stéphane-Mallarmé ျပတိုက္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလဲ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။
Seine-et-Marne ခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီ ဝယ္ယူထိမ္းသိမ္းျပဳျပင္ခဲ့ၿပီး Musée Départemental
Stéphane-Mallarmé ျပတိုက္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလဲ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။
စေတဖန္
မာလ္လာေမရဲ႕
ယပ္ေတာင္ကဗ်ာကို အမွတ္တရ အေနနဲ႔ ကူးယူေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္၊
မက္ဒ္မြာဇယ္ရ္ မာလ္လာေမရဲ႕ ယပ္ေတာင္
Eventail de Mademoiselle Mallarmé
Ô rêveuse, pour que je plonge
Au
pur délice sans chemin,
Sache,
par un subtil mensonge,
Garder
mon aile dans ta main.
Une
fraîcheur de crépuscule
Te
vient à chaque battement
Dont
le coup prisonnier recule
L'horizon
délicatement.
Vertige
! Voici que frissonne
L'espace
comme un grand baiser
Qui,
fou de naître pour personne,
Ne
peut jaillir ni s'apaiser.
Sens-tu
le paradis farouche
Ainsi
qu'un rire enseveli
Se
couler du coin de ta bouche
Au
fond de l'unanime pli !
Le
sceptre des rivages roses
Stagnants
sur les soirs d'or, ce l'est,
Ce
blanc vol fermé que tu poses
Contre
le feu d'un bracelet.
Fan of Mademoiselle Mallarme
O dreamy, so I dive
Pure delight
without a path,
Know, a subtle
lie,
Keep your hand
in my wing.
A cool twilight
You just beat
each
Which the
prisoner shot back
The gently
horizon.
Vertigo! Behold
shudders
Space as a big
kiss
That crazy
person to be born,
Can burst or
subside.
Do you feel the
wild paradise?
And a buried laughs
To slip out of
the corner of your mouth
At the bottom of
the unanimous fold!
The scepter pink
shores
Stagnant or on
the evenings, it is,
This white
flight that you put off
Against the fire
of a bracelet.
ဗမာကဗ်ာဆရာ ခင္ေအာင္ေအးရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ယပ္ေတာင္
မာ့ဒ္မြာဇလ္ မာလာေမရဲ႕
ေနာက္ယပ္ေတာင္ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ယပ္ေတာင္
ခင္မင္ရင္းႏွီးခ်င္တယ္္ဆိုရင္
လက္ရွိ ခူ ႏွစ္ေကာင္ သံုးေကာင္ရဲ႕ သည္းညည္းကို ခံႏိုင္ရမယ္
ဝဲလွည့္ေနတာအေမွ်ာသန္လြန္းလို႕
မိစၦာဒိဌိ မုန္႔သည္လာတယ္ ေခၚလိုက္စမ္း အိပ္မက္ဆန္ဆန္
ကို႔ရို႕ကားရား သရုပ္ေဖာ္မွဳ
ပင္လယ္ငွက္အသြင္ ေျပာင္းလိုက္ပါလို႔ အမိန္႔ေပးလိုက္ရင္ (ေပၚလာ
ေသးရဲ႕လား) ခက္တာက
အရသာ မကုန္ေသးတာ မာ့ဒ္မြာဇလ္ မာလာေမရဲ့ ေနာက္ယပ္ေတာင္
ၿပီးေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ယပ္ေတာင္
အရသာက မကုန္ေသးဘူး ဘယ္လို ခရီးဆက္မလဲ သူ႔ အေရျပား
ေအာက္မွာ ဒိုင္ယာေလာ့ဂ္တခု
ရွိေနတယ္ ဟြန္းေတြ တီးလိုက္တဲ့အခါမွာ ဒါ ငါ့ ဥစၥာလဲမဟုတ္ဘူး
(ဒါေပမယ့္) ဖားေတြကို
ျမင္ရ ဒီလိုနဲ႔ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုက တစ္ခုဆီ ေျပေျပျပစ္ျပစ္ ဦးတည္
ဆက္ႏြယ္သြားကာ စမုံစပါး
ငါးပါး ၅ မူးသားစီ ဇဝက္သာ- ၁၀ိ/- သား ေမတၱာထားၾကေစလိုပါသည္
ဒီအထိ အရသာရွိေနတုန္းပဲ
ဘုရားမွာလဲ သစၥာႏွံခဲ့ၾက တဝက္တပ်က္ျမႇဳပ္ထားတဲ့ ညေနမွာ စက္ဘီးစီး
ေလ့က်င့္ခန္း သြားေတြ ခိုင္ခံ့ေအာင္ တကိုယ္လံုးအႏွံ႔ တက္တူးနဲ႔ ရာႏွဳန္းျပည့္ သဘာဝ သက္သက္
ျဖစ္ေလဟန္ မီးလွ်ံေတြပင္လယ္ထဲ အမိုးခံုးေကာင္းကင္ထဲ ပ်ံ႕လြင့္ေနဟန္ ဘယ္ ေလာက္ဆန္းသလဲ
ႏြားမ်ားျဖတ္သြားလ်င္ ဖံုလိပ္ေတြျဖင့္ပိန္းပိတ္ေနကာ (ေစ့ေစ့စပ္စပ္ၾကည့္လ်င္) ကားမီးေရာင္ထိုးထား
သည့္ မီးေျပးတေလွ်ာက္လံုး ႏွာႏွပ္ယူရေတာ့တယ္ အရပ္ပ်က္တဲ့အခါ ထမင္းစားပါ ပ်က္သလို အရသာ
ေကာ ဒီေနရာမွာပ်က္ၿပီလား အစပ္အဖာမ်ားတဲ့ ေမးခြန္းအယိုင္အရြဲ႕ေတြ တံခါးေတြဟာ တခုခုုကေန
အျခားတခုခုကို ျခားထားဘို႕ မလံုေလာက္ေတာ့ဘူး ေၾကးပန္းအိုးထဲမွာ အလင္းေရာင္ေတာက္ေလွ်ာက္
လင္းေတာက္ေနတယ္ ခုျပခဲ့တဲ့ ‘အျပ’ကို တိမ္ေတြၾကားထဲက လ, တအိအိ ထြက္လာပံု သံုးကုိယ္
ခြဲၿပီး စကားတစ္ခြန္းထဲကို အထပ္ထပ္ေျပာပံု ပန္းကန္လံုးတလံုးထဲ ေကာ္ဖီရည္ အေငြ႔တေထာင္းေထာင္း
ေလာင္းထည့္လိုက္ပံုနဲ႔ ၿငီးေငြ႔ျခင္း။ ။
ေလ့က်င့္ခန္း သြားေတြ ခိုင္ခံ့ေအာင္ တကိုယ္လံုးအႏွံ႔ တက္တူးနဲ႔ ရာႏွဳန္းျပည့္ သဘာဝ သက္သက္
ျဖစ္ေလဟန္ မီးလွ်ံေတြပင္လယ္ထဲ အမိုးခံုးေကာင္းကင္ထဲ ပ်ံ႕လြင့္ေနဟန္ ဘယ္ ေလာက္ဆန္းသလဲ
ႏြားမ်ားျဖတ္သြားလ်င္ ဖံုလိပ္ေတြျဖင့္ပိန္းပိတ္ေနကာ (ေစ့ေစ့စပ္စပ္ၾကည့္လ်င္) ကားမီးေရာင္ထိုးထား
သည့္ မီးေျပးတေလွ်ာက္လံုး ႏွာႏွပ္ယူရေတာ့တယ္ အရပ္ပ်က္တဲ့အခါ ထမင္းစားပါ ပ်က္သလို အရသာ
ေကာ ဒီေနရာမွာပ်က္ၿပီလား အစပ္အဖာမ်ားတဲ့ ေမးခြန္းအယိုင္အရြဲ႕ေတြ တံခါးေတြဟာ တခုခုုကေန
အျခားတခုခုကို ျခားထားဘို႕ မလံုေလာက္ေတာ့ဘူး ေၾကးပန္းအိုးထဲမွာ အလင္းေရာင္ေတာက္ေလွ်ာက္
လင္းေတာက္ေနတယ္ ခုျပခဲ့တဲ့ ‘အျပ’ကို တိမ္ေတြၾကားထဲက လ, တအိအိ ထြက္လာပံု သံုးကုိယ္
ခြဲၿပီး စကားတစ္ခြန္းထဲကို အထပ္ထပ္ေျပာပံု ပန္းကန္လံုးတလံုးထဲ ေကာ္ဖီရည္ အေငြ႔တေထာင္းေထာင္း
ေလာင္းထည့္လိုက္ပံုနဲ႔ ၿငီးေငြ႔ျခင္း။ ။
ခင္ေအာင္ေအး ၁၀၊ ေအာက္တိုဘာ၊
၂၀၁၀ ဘန္ေကာက္ ၁၀း၀၆ နာရီ
ေဖာ္ျပခြင့္ေပးလို႔
႕ ႕ ႕ ႕႕႕ ႕႕ ႕႕႕႕ ႕ ႕႕ ႕႕ ႕႕ ႕ ႕႕႕႕႕ ႕ ႕႕
႕႕႕ ႕႕ ႕႕႕ ႕ ႕႕ ႕႕႕႕ ႕႕႕႕ ႕႕ ႕ ႕႕႕႕ ႕႕႕ ေက်းဇူးအထူးပါ၊
ဆရာခင္ေအာင္ေအး ႕ ႕ ႕႕ ႕ ႕႕႕
႕႕ ႕႕႕ ႕႕႕႕ ႕ ႕႕႕႕႕ ႕႕႕ ႕႕႕
ေမာင္ရင္ငေတ ၀၉၀၉၂၀၁၄-၀၉၀၉၂၀၁၇
PORTRAIT
DE STÉPHANE MALLARMÉ, Édouard Manet (1832-1883)
(Édouard
Manet qui a Peint Son Portrait en 1876)
Aucun commentaire:
Publier un commentaire