ပါရီပံုရိပ္မ်ား ** Concorde ကြန္းေကာ့ဒ္ အမည္ရ Obélisque de Louxor ေက်ာက္တိုင္

L’obélisque de la Concorde                                                        (ဓါတ္ပံု မရငတ)

ေအာ္ ျပင္သစ္ ျပင္သစ္ . … …. .. အီဂ်စ္က ေက်ာက္တိုင္လည္း မေနရ၊

ဆြဲႏႈတ္လာတာပါလား ….

ဒီကေန႔ Concord ကြန္ေကာ့ဒ္ အမည္ရ Obélisque de Louxor ေက်ာက္တိုင္ပါ၊

မူလက အီဂ်စ္ျပည္ Temple de Louxor မွာ စိုက္ထူထားတာကို ျပင္သစ္ဘုရင္ Louis-Philippe I^er ပထမ လူဝီ ဖိလစ္ (၁၇၇၃-၁၈၅၀) က ၁၈၃၁ ခုႏွစ္လယ္မွာ တကူးတက ခက္ခက္ခဲခဲ သြားသယ္ လာတာပါ၊ သေဘၤာတင္ သယ္ယူဖို႔ ဘယ္ေလာက္ထိေတာင္ ခက္ခဲခဲ့ရပါသလဲ ဆိုရင္ ၁၈၃၃ ခုႏွစ္ အလယ္မွာမွ ျပင္သစ္ေျမကို ေရာက္လာခဲ့ၿပီး ပါရီၿမိဳ႕က အခုလက္ရွိေနရာမွာ ေအာင္ျမင္စြာ စိုက္ထူ ႏိုင္ခဲ့တာကေတာ့ ၁၈၃၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၂၅ ရက္ေန႔ မွာပါ၊

ဒီ စီမံကိန္းကို စတင္ခဲ့တာကေတာ့ ၁၈၂၈ ခုႏွစ္ကတည္းကျဖစ္ၿပီး အီဂ်စ္ဘုရင္ Mohammed Ali

ကေန ျပင္သစ္ဘုရင္ကို လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေပးအပ္ခဲ့တယ္လို႔လည္း ဆိုၾကသလို ဖရန္႔ေငြ ၅ သိန္း ေပးၿပီး ဝယ္တယ္လို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္၊

အဲဒီ ေက်ာက္တိုင္ႀကီးကို သယ္ယူႏိုင္ဖို႔ ႏိုင္းျမစ္နဲ႔ စဲန္းျမစ္တြင္း သြားႏိုင္တဲ့ Le Louxor သေဘၤာကို အထူး တည္ေဆာက္ခဲ့ရပါတယ္၊

ျပင္သစ္ရဲ႕ ေျမထဲပင္လယ္ Toulon ဆိပ္ကမ္းကေန ႏိုင္းျမစ္ကမ္း နေဘးက အီဂ်စ္ ေရွးေဟာင္း ၿမိဳ႕ တၿမိဳ႕ ျဖစ္တဲ့  Louxor ၿမိဳ႕မွာ ဒီကြန္းေကာ့ဒ္ ေက်ာက္တိုင္ႀကီးကိုတင္ၿပီး ႏိုင္းပင္လယ္ဝက Rachid ေခၚ Rosette, ထို႔ေနာက္ Alexandrie မွတဆင့္ ဆြဲသေဘၤာ Le Sphinx နဲ႔ ဆြဲလာခဲ့ၿပီး ဂရိပိုင္ ကၽြန္းျဖစ္တဲ့ Rhódos, အဲဒီေနာက္ ေျမထဲပင္လယ္ႀကီးကို ကန္႔လန္႔ျဖတ္ ျဖတ္ၿပီး ဂ်ီဘေရာ္တာ က ေနတဆင့္ ေပၚတူဂီ စပိန္နဲ႔ ျပင္သစ္ျပည္တို႔ရဲ႕ အေနာက္ျခမ္းကို အတၱလန္တိတ္ သမုဒၵရာကေန ပတ္လာခဲ့ၿပီးေနာက္ အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရပါတယ္၊ ေျမာက္ပင္လယ္ထိပ္ဝနားက ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ Cherbourg-Octeville ကိုေရာက္ေတာ့ ၁၂ ရက္ ၾသဂုတ္လ ၁၈၃၃ ခုႏွစ္ ေရာက္ပါၿပီ၊

အဲဒီကေန စဲန္းျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္း ေတာင္ဘက္ကို ဆန္တက္ခဲ့တာ ပါရီၿမိဳ႕ကို ဒီဇင္ဘာ ၂၃ ရက္မွ ေရာက္ပါတယ္၊ ၁၈၃၁ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၁၅ ရက္ေန႔ တူလြန္ကေန စတင္ထြက္ခြာ လာခဲ့တဲ့ Le Louxor ေက်ာက္တိုင္တင္ သေဘၤာႀကီးရဲ႕ ခရီးစဥ္က စုစုေပါင္း ရက္ ကိုးရာေက်ာ္ေလာက္ ၾကာျမင့္ခဲ့တာပါ၊

ကီလိုမီတာ တေသာင္းႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ ရွည္လွ်ားပါတဲ့ မာရသြန္ ေက်ာက္တိုင္သယ္ပြဲႀကီးပါ၊

Luxor Temple with its original obelisks, the one on the right was moved to Paris.

ဒီေက်ာက္တိုင္ႀကီးက ခရစ္ေတာ္ မေပၚမီ ဘီစီ ၁၃ ရာစုက ေက်ာက္တိုင္ အေဟာင္းႀကီး တခုပါ၊

၂၃ မီတာ အရွည္ရွိၿပီး တန္ခ်ိန္ ၂၃၀ ေလးပါတဲ့ ဒီလိုစုတ္တီးစုတ္ျပတ္ ေက်ာက္တိုင္ေဟာင္းႀကီးကို ဘာသေဘာနဲ႔မ်ား သယ္လာပါသလဲ …. ဆိုတာကိုေတာ့ အဲဒီ ပထမလူဝီဖိလစ္ ဆိုသူကို ေမးၾကည့္ လိုက္ခ်င္ပါေသးတယ္၊ 

အမွန္တကယ္ သယ္ဖို႔က ေက်ာက္တိုင္ႀကီး ႏွစ္တိုင္စလံုးကိုပါ၊ ဒါေပမယ့္ ဒုတိယ ေက်ာက္တိုင္ႀကီး ကိုေတာ့ ဆြဲႏႈတ္သယ္ယူဖို႔ကို အားမတန္လို႔ မာန္ေလွ်ာ့ခဲ့ၾကဟန္တူပါတယ္၊ တန္ခ်ိန္ ၂၃၀ ေလးတဲ့ (အတိအက် ဆိုသူေတြက ၂၂၇ တန္ ပါတဲ့) ပထမ ေက်ာက္တိုင္ႀကီးကိုသာ ပါရီသို႔ ေရာက္ေအာင္ သယ္ယူႏိုင္ခဲ့တာပါ၊

သယ္ေဆာင္ခ ဖရန္႔ေငြ တသန္းေက်ာ္ ကုန္က်ခဲ့တဲ့ ေက်ာက္တိုင္ႀကီးပါ၊

အခုေတာ့ ဒီေက်ာက္တိုင္ႀကီးကို လာၾကည့္ၾကတဲ့ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာလူေတြေၾကာင့္ အရင္းက

ေက်ရံုမွ်မက အျမတ္မ်ားမ်ား ထြက္ေနၿပီ ဆိုတာကေတာ့ ဘယ္ ေဗဒင္ဆရာမွ ေမးစရာ မလိုပါဘူး၊

ေက်ာက္တိုင္ထူပြဲ                                                  François Dubois (1790-1871)

ဘာ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေလ၊

ဒီေက်ာက္တိုင္ႀကီး ဒီေနရာကို ေရာက္လာတာ ေနာက္ႏွစ္ဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္း တရာ့ရွစ္ဆယ္ ျပည့္ပါ ေတာ့မယ္၊

ႏွစ္တရာျပည့္ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္က စၿပီး အဲဒီ ကြန္းေကာ့ဒ္ ေက်ာက္တိုင္ႀကီးကို သမိုင္းဝင္ အေမြအႏွစ္ စာရင္းထဲမွာ ထည့္သြင္းလို႔ ေစာင့္ေရွာက္လာတာျဖစ္လို႔ အီဂ်စ္ေတြက ျပန္လိုခ်င္ပါတယ္ ဆိုခဲ့ရင္ ထိမ္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ခ ဘယ္ႏွစ္ယူရိုမ်ား က်သင့္မယ္ ဆိုတာကေတာ့ အေတာ္ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းလွပါတယ္၊

အကယ္၍မ်ား အဲဒီအခ်ိန္က ရတနာပံု မင္းေနျပည္က ဘိုးေတာ္တို႔ ဘႀကီးေတာ္မင္းတို႔ ပုဂံမင္းတို႔ အီဂ်စ္ျပည္ကို အေၾကာင္းေတြတိုက္ဆိုင္လို႔ စစ္တိုက္ခိုက္ခဲ့ရလို႔ …. စစ္မ်ား ေအာင္ႏိုင္ခဲ့မယ္ ဆိုရင္ (ဆိုရင္ေပါ့ေလ) အဲဒီ ကြန္းေကာ့ဒ္ ေက်ာက္တိုင္ႀကီးကို အေရွ႕ေျမာက္ က်ံဳးေဒါင့့္မွာမ်ား စိုက္ထူလို႔ ထားမ်ားထားခဲ့ ေလ မ လားးးးးးး လို႔ .. ... .... . . . .. . မရဲတရဲ အေတြးပြားမိရေၾကာင္းပါ၊

ေက်ာက္တိုင္သယ္တဲ့ ရြက္ေလွႀကီး Le Louxor (Dessin de Joanis)

ေက်ာက္တိုင္သယ္ မာရသြန္ခရီးၾကမ္း        (Photo Google MN)

စက္သီးေတြ သစ္သားျပားေတြ သံႀကိဳးေတြ ပစၥည္းကရိယာ အစံုအလင္နဲ႔ ေလွထိုးသားေပါင္း ၁၃၆ ေယာက္ ပါဝင္တဲ့ ေလွႀကီးေပၚမွာ ေက်ာက္တိုင္ႀကီးကို တင္ေဆာင္လာၿပီး  ႏိုင္းျမစ္ ေျမထဲပင္လယ္ Mar de Alborán အယ္လ္ဘိုရန္ ပင္လယ္ ဂ်ီဘေရာ္တာ ေရလက္ၾကား Golfo de Cádiz ကာေဒ့ဇ္ ပင္လယ္ေကြ႔ အတၱလန္တိတ္သမုဒၵရာ Golfe de Gascogne လို႔ ေခၚတဲ့ ဘားစေကးပင္လယ္ေအာ္ အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကား ေျမာက္ပင္လယ္ထိပ္ဝနားက စဲန္းျမစ္ တို႔ကေန လိႈင္းေတြေလွေတြၾကားက ျဖတ္သန္းခဲ့ရတာပါ၊ ဒီကေန႔ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ေခတ္မွာ အဲခရီးကို ကားေတြရထားေတြနဲ႔ သြားမယ္ ဆိုခဲ့ရင္ နာရီေပါင္း ၂၀၀ ေလာက္ အခ်ိန္ေပးႏိုင္ရမွာပါ၊ လမ္းခရီးမွာ နားေနရမယ့္ အခ်ိန္ေတြ ထည့္ တြက္ထားတာ မဟုတ္ပါဘူး ခင္ဗ်ာ၊ အဲဒီခရီးကို သြားႏိုင္ဖို႔ကိုေတာ့ အိပ္မက္မက္မိရေၾကာင္းပါ၊

 ေမာင္ရင္ေတ ၂၃၀၃၂၀၁၅